CCF20120104029

249

248

Podrzędnik (cz.mowy, forma wyrazu)	Nadrzędnik (cz. mowy, forma gramat. rzeczownika	Typ związku składniowego z określeniem	Funkcja składniowa podrzędnika	Forma tekstoms podstawo* grupy im-en*
szczegółowych -przym. D. Imn; r.nij. (szczegółowe)	wyjaśnień - rzecz, dop.lmn, r. nij; + jakich?	związek zgody	przy dawka przymiotna	szczegókmwoś wyjaśrer 1 - (M. szczam-łowe wj -jaśnieje
	Celem + czego?		przydawka rzeczowna
	.........+ jakim?			(M........
Owej	Osoby (.....?)

itd.

Grupa imienna - prosta lub rozwinięta jest wypowiedzią niesamodzielną, ale stanowi ważny składn • zdań, które są komunikacyjnie samodzielne, tzn. przenoszą skończoną informację o jakimś zdarzeniu lub zdarzeniach.

(O typach związków syntaktycznych i gramatycznych zaei nościach między ich składnikami grupy imiennej mówii 3-1 też wcześniej. - zob. rozdz. Związki składniowe).

Zapamiętajmy:

Dlatego właśnie zdaniom - ich budowie i rodzą. gramatyki poświęcają najwięcej miejsca.

Mo/m zdaniem ZDANIE jest to.... - czyli o kłopotach z definicją zdania

Wiemy już, że konstrukcje zawierające czasownik

-    r '.taszczą czasownik w formie osobowej - tworzą szcze-y rodzaj wypowiedzeń, określanych przez gramatyki jako

rcania (komunikacyjnie samodzielne wypowiedzenia zdanio-r Zdanie to największa, najwyżej zorganizowana jed--ostka gramatyki, a równocześnie najmniejsza samo-rcelna jednostka tekstu, czyli konkretnej wypowiedzi, zburz -.anej z mniejszych segmentów. Rozpatrywane w izolacji ac nnych wypowiedzeń, towarzyszących zwykle rzeczywi-komunikacji językowej, każde zdanie posiada własną •ewnętrzną budowę, czyli strukturę składniową, tzn. za-

-    na gramatycznie powiązane z sobą składniki w określo-n formie. Każdy składnik zdania spełnia w nim jakąś funk-=e syntaktyczną.

W gramatyce główne składniki zdań określa się ter-

-    ^m części zdania: orzeczenie, podmiot oraz przydaw-< dopełnienia i okoliczniki. Zależnie od ich postaci i ilości * powiedzenia zdaniowe mają odmienne cechy budowy,

-    pozwala wydzielać charakterystyczne dla większości ję-ątów TYPY zdań.

W tekście - w “żywej” konkretnej wypowiedzi (mó-« cnej lub pisanej) - modelowe cechy zdania - typu podlenia, różnym przekształceniom, zależnie od warunków, kon-■=<stu i sytuacji mówienia. Gramatyka - a ściślej mówiąc: = ‘ładnia - interesuje się głównie budową zdań jako naj--niejszych samodzielnych jednostek wypowiedzeń “wy-■wanych” z kontekstu, czyli TYPAMI konstrukcji zda-*iowych. Ale sam termin zdanie nie jest jednoznaczny, dla-ego warto mu poświęcić nieco uwagi. Nie wszystkie bowiem instrukcje czasownikowe uważa się za zdania i nie za-