I. Faza orientacji (rozpoznania)
• uczą się charakteru problemów, trudności, jakich on doświadczył
• wymieniają informacje, wyrażają oczekiwania, obawy
• rozwijają wzajemne zaufanie
• gromadzenie danych do rozpoznania problemów może trwać krótko lub przez dłuższy okres w zależności od sytuacji i stanu pacjenta
• problemy pacjenta są omawiane, a wątpliwości wyjaśniane
• jeśli istnieje taka możliwość pielęgniarka wspólnie z pacjentem ustala czas trwania relacji z ewentualną datą jej zakończenia [Górna i wsp., 1996].
• kontakty uwarunkowane codziennym życiem oddziału łączą personel z chorym:
• leczenie, posiłki, sen, praca, rekreacja 7
I. Faza orientacji (rozpoznania)
Pacjent
• musi odnaleźć się w nowej sytuacji (ustala własne miejsce w grupie chorych), może doświadczać strachu, lęku, nasilonych objawów psychopatologicznych
• potrzebuje pomocy pielęgniarki, oczekuje informacji i porozumienia, w zależności od stanu zdrowia
• zabiega o uwagę, częste kontakty Pielęgniarka
• może mieć ograniczona wiedzę o chorym
• może ustalać potrzeby pacjenta w oparciu o wspólnie rozpoznane problemy
• jej cechy: serdeczność, spontaniczność, sympatia do chorego, chęć niesienia pomocy, współczucie
8
II. faza rozpoznania/identyfikacji (planowania)
Pacjent i pielęgniarka
• wspólne rozpoznanie problemów i ustalenie celów
Pacjent
• dominuje zaufanie do pielęgniarki
• oczekuje w zamian: zainteresowania, poświęcenia czasu, zrozumienia, występuje z inicjatywą, żądaniami
• może prowokować, szokować zachowaniem oczekując aprobaty lub dezaprobaty (brak pewności akceptacji)
• może identyfikować się z pielęgniarką (tzn. chcieć, myśleć, działać, zachowywać się jak ona)
9
• spełnia oczekiwania chorego bez uzależniania go • możliwość uzależnienia - nadmierne przywiązanie chorego do pielęgniarki, nieradzenie sobie bez jej pomocy, chęć ciągłego przebywania w pobliżu • np. pielęgniarka matczyna lub zaborcza i pacjent z potrzebą uległości
10
II. faza rozpoznania/identyfikacji (planowania)
Pielęgniarka
• aktywny członek zespołu terapeutycznego, realizująca ze zrozumieniem proces pielęgnowania
• odpowiedzialna za sformułowanie celów i planu
• planuje interwencje pielęgniarskie
• podejmuje działania/interwencje ukierunkowane na rozwiązanie/zmniejszenie problemów
• w zachowaniu wymagana jest otwartość, szczerość, pomoc w rozwiązywaniu problemów pacjenta
III. Faza ekspioracji/zgiębiania problemów pacjenta (realizacji)
Pacjent i pielęgniarka
• proces interpersonalny jest w pełni rozwoju
• czerpią wzajemne korzyści, osiągają produktywny rozwój
Pacjent
• kontynuuje dokonywanie wglądu, modyfikuje własne zachowania w odpowiedzi na działania pielęgniarskie
o uczy się prawidłowych reakcji w dążeniu do rozwoju własnej osobowości
• wymaga od pielęgniarki wysokich kwalifikacji i doświadczenia
® w postawie i reakcjach pielęgniarki widzi siebie takim jakim jest lub jak widzą go inni
Pielęgniarka
o działa jako doradca, źródło informacji, „zwierciadło" wobec chorego
® pełni role instrumentalne i inne
© inicjuje i czuwa nad prawidłowym przebiegiem wszystkich etapów procesu pielęgnowania
Faza zakończenia interakcji (oceny)
Pacjent
o problem zdrowotny jest rozwiązany/mniej nasilony i pacjent nie wymaga dalszej pomocy ze strony pielęgniarki, np. jest w stanie samodzielnie podjąć pewne decyzje
® wraca do dojrzałego stanu niezależności i wolności, co pozwala na dalszy rozwój osobowości
• ważna jego emocjonalna akceptacja zakończenia reakcji
Pielęgniarka
• wycofuje się z bliskiego kontaktu, poświęca mniej czasu pacjentowi
• ocenia sytuację I uczy się w oparciu o zaistniałe doświadczenia po to, aby móc zastosować zdobytą wiedzę w przyszłości
W procesie pielęgnowania
• etap ewaluacji wyników
o dokonanie wspólnej oceny, uzupełnienie dodatkowymi wyjaśnieniami
• rozważenie najbliżej przyszłości chorego i zaplanowania postępowania
12