cera dojrzała004

(

elastyczność i sprężystość skóry, lipidy niezbędne w zachowywaniu równowagi wodno-tłuszczowej i kwasy nukleinowe, odpowiedzial-ne_za prawidłowy wzrost komórek. Prowadzi to do stanów _zapainych, upośledzenia funkcji JizjójoąicznycRT ‘zabiirżerf meta6<> lizmujpogorszenia ochronnych własności skóry.

Jak już wspomniano, rozróżnia się dwa rodzaje ekspozycji na s'wiatlo słoneczne - czynną, z którą mamy do czynienia przy okresowym, długotrwałym wystawianiu skóry na działanie słońca, np. przy opalaniu, oraz bierną, gdy przebywamy na wolnym powietrzu, poza domem. W powszechnej opinii najgroźniejsza dla skóry jest ekspozycja- czynna, wynika to ze spektakularnych efektów nadmiernego opalania - zaczerwienienia, a nawet oparzeń. W rzeczywistości znacznie groźniejsza jest ekspozycja bierna, codzienna, trwająca przez całe życie. Jest to kwestia sumarycznego czasu działania promieni UV - dawka ultrafioletu wchłonięta przez skórę twarzy przeciętnej Europejki w wyniku biernego kontaktu ze słońcem w codziennym życiu jest znacznie większa od pobieranej przy corocznych wyjazdach wakacyjnych. Długofalowe promieniowanie UV-A (obecne w widmie słonecznym, a także „nowoczesnych solariach”) nie powoduje co prawda rumieniowych odczynów skóry, ale odgrywa istotną rolę w powstawaniu słonecznych zmian degeneracyjnych tkanki łącznej. Może też, podobnie jak promieniowanie podczerwone, doprowadzać do uszkodzenia naczyń .włosowatych i zaburzenia ukrwienia skóry. Krótkofalowe promienie UV-B są odpowiedzialne za rumień_słoneczny i poparzenia skóry oraz odgrywają decydującą rolę w_ powstawaniu przednowotwo-rowych zmian i nowotworów skóry. W skórze nie chronionej około 10% promieni UV, nie wychwyconych przez komórki naskórka i melaninę, wnika do skóry właściwej uszkadzając włókna elastyczne.

Zanieczyszczenia środowiska

Innymi czynnikami atakującymi naszą skórę są wolne rodniki i ich prekursory, znajdujące się w środowisku. Jednym z najbardziej niebezpiecznych źródeł wolnych rodników jest specyficzna forma tlenu - ozon. Aby uniknąć nieporozumień, należy wyjaśnić, że warstwa ozonu występująca w górnych warstwach atmosfery jest dla nas błogosławieństwem - pochłania zabójcze dla życia promienie UV-C i najbardziej agresywną część szkodliwego promieniowania UV-B. Z tym ozonem nasza skóra nie ma, na szczęście, żadnego, bezpośredniego kontaktu. Gorzej jest z ozonem znajdującym się w powietrzu, zalegającym- przy powierzchni ziemi, któręgp,, źródłem są wytwarzane przez samochody i przemysł zanieczyszczenia. Jest go znacznie mniej.,ale ma ,on bezpośredni. — kontakt ■ż~naśżą skórą i powoduje powstawanie wolnych rodników, . prawie tak samo groźnych jak generowane przez ultrafiolet.

Innym poważnym czynnikiem egzogennym przyspieszającym starzenie się skóry są tzw. smogi - mgły tworzące się w powietrzu wielkich aglomeracji pod wpływem zanieczyszczeń. W lecie mamy do czynienia z fotosmogiem, powstającym w wyniku działania światła i ciepła na zawarte w spalinach samochodowych pozostałości benzyny i ropy oraz na dymy przemysłowe. Fotosmog jest, podobnie jak ozon, źródłem wolnych rodników. W zimie mamy do czynienia z mniej groźnym smogiem zawierającym duże ilości związków siarki. Nie zawiera on wolnych rodników, ale działa drażniąco i przy długotrwałej ekspozycji powoduje trwałe uszkodzenia struktur skóry. Jeszcze innym, do niedawna lekceważonym źródłem wolnych rodników jest dym papierosowy. Powoduje on przyspieszone starzenie się skóry i to nie tylko u palaczy, ale również u osób niepalących przebywających "W-' zadymionych pomieszczeniach. Mechanizm działania jest. tu podobny jak w przypadku fotosmogu.

Czynniki endogenne

Poza wolnymi rodnikami, pochodzącymi ze źródeł środowiskowych, nasza skóra musi się jeszcze borykać z wolnymi rodnikami , wewnątrzpochodnymi (endogennymi), występującymi jako uboczny skutek tak zwanego oddychania skórnego. Jak wiadomo, skóra absorbuje tlen atmosferyczny w ilościach stanowiących około 2% całego zapotrzebowania organizmu. Jest on zużywany w procesach

utleniania, będących elementem metabolizmu. Procesy te przebiegają z udziałem wolnych rodników tlenowych, które, poza pełnieniem naturalnych funkcji w łańcuchu oddechowym, powodują również trwałe uszkodzenia w strukturach białkowych i innych. Zjawiska te są limitowane przez odpowiednie mechanizmy regulacyjne, jednak coraz więcej autorów przychyla się do koncepcji znacznego udziału endogennych wolnych rodników w procesach naturalnego starzenia się skóry. Dotyczy to zwłaszcza skóry dojrzałej, w której wspomniane mechanizmy kontrolne uległy już osłabieniu.

Ochrona przed czynnikami starzeniowymi

Łatwo można zauważyć, że wszystkie opisane wyżej czynniki przyspieszające starzenie się skóry działają według tego samego mechanizmu - powodują powstawanie wolnych rodników. Biorąc pod uwagę przedstawione wyżej rozważania na temat naturalnych procesów starzenia, nie trudno jest stwierdzić, że właśnie wolne rodniki są głównym powodem postępujących z wiekiem morfologicznych, histologicznych i fizjologicznych zmian w skórze. Nic więc dziwnego, że kosmetyczna ochrona skóry przed starzeniem w znacznej mierze sprowadza się do walki z wolnymi rodnikami, polegającej, z jednej strony, na ochronie skóry przed czynnikami rodnikotwórczymi - przede wszystkim przed promieniowaniem ultrafioletowym, z drugiej, do neutralizowania wolnych rodników i przerywania rodnikowych procesów destrukcyjnych.

Jak już wspomnieliśmy, w skórze istnieje szereg naturalnych mechanizmów ptzeciwrodnikowych. Należy do nich m. in. obecność melaniriy - naturalnego barwnika skóry, warunkującego jej koloryt. Melanina daje pewną ochronę przed promieniowaniem UV, jednak w przypadku osób o jaśniejszej karnacji lub silniejszego nasłonecznienia, np. w górach lub nad morzem, jest jej z reguły zbyt mało, by mogła stanowić wystarczająco skuteczną barierę. U większości ludzi występuje mechanizm pozwalający na wzmocnienie bariery melaninowej. Jest nim proces opalania, polegający na zwiększaniu stężenia melaniny w skórze pod działaniem promieni UV. Nie można go jednak traktować uniwersalnie. Opalanie jest obroną uruchamianą w stanie zagrożenia, wtórną reakcją na destrukcyjne działanie ultrafioletu. Dlatego za opaleniznę skóra zawsze płaci określoną cenę, mierzoną nieodwracalnymi zniszczeniami.

W skórze znajdują się również specyficzne enzymy rozkładające wolne rodniki oraz substancje wychwytujące (inhibitory) i przerywające 'reakcje łańcuchowe. Do tej ostatniej grupy należą m.in. niektóre witaminy. Niestety nawet w doskonale funkcjonującej ” skórzę,męchąnizmy tę są zbyt słabe, by przeciwstawić'się rodnikom ..powstającym'.pod działaniem- czynników egzogennych, takich jak promieniowanie UV i zanieczyszczenia środowiska. Z tych powodów, niezależnie od normalnej codziennej pielęgnacji, polegającej na systematycznym nawilżaniu i natłuszczaniu skóry, konieczne jest stosowanie kosmetyków opóźniających procesy starzenia.

Pielęgnacja skóry dojrzałej -zasady ogólne

Pielęgnacja skóry dojrzałej musi łączyć w sobie szereg funkcji -

ochronę przed_fo|ąłąm_em_czynników starzeniowych, doraźne

korygowanie zmian i stymulowanie procesów odnowy i regeneracji.

Ochrona przed działaniem czynników starzęnjmyych sprowadza się przede wszystkim do tłumienia w zarodku destrukcyjnych procesów rodnikowych. Można to osiągnąć "dwiema metodami: przez zablokowanie czynnikom rodnikotwćrczym dostępu do skóry, przede""wszyś"tk‘im prómieńiowaniuJDV, oraz^_prź?ż'natychmiastowe rozkładanie wolnych rodników zarówno na powierzchniTkóry, jak i* w"głębilirskorka, zwłaszcza w delikatnych strukturach błon komórkowych i lipidach międzykomórkowego cementu warstwy rogowej.

Działania doraźne sprowadzają się do regulacji gospodarki wodnej (nawilżenie, zahamowanie transepidermalnej utraty wody) i do regulowania procesów rozwoju i różnicowania tkanek, zmniejszania przebarwieri itp. Pod wieloma względami są zbliżone do metod stosowanych w pielęgnacji skóry suchej.

Stymulacja procesów życiowych w dojrzałej skórze jest metodą stosunkowo nową, wprowadzoną do świadomego stosowania

I