skanuj0003 (294)

154

Elastyczność i sprężystość poliuretanu zależą od siły wiązań między-cząsteczkowycb, od stopnia uporządkowania łańcuchów oraz od ewentualnej obecności krystalitów.

Tworzenie się elastomerów poliuretanowych zachodzi zwykle w trzech etapach:

1/ tworzenie prepolimeru,

2/ przedłużenie łańcucha prepolimeru,

5/ sieciowanie.

Prepolimer otrzymuje się w reakcji dwuizocyjanianu z poliestrem lub polieterem. Ilość dwuizocyjanianu musi być tak dobrana, aby uzyskać produkt z izocyjanianowymi grupami końcowymi. W dalszym etapie następuje wzrost łańcucha podczas reakcji prepolimeru ze związkami zawierającymi przynajmniej dwie grupy reaktywne z czynnymi atomami wodoru,takimi jak woda, glikole, dwuaminy, aminoalkohole, siarkowodór i kwasy dwukarboksy-lowe.

Trzecim etapem wytwarzania elastomerów poliuretanowych jest proces sieciowania. Długie cząsteczki polimeru wiążą się wówczas w siatkę przestrzenną, tworząc trójwymiarowe makrocząsteczki. Tak utworzony elastomer wykazuje odpowiednie właściwości mechaniczne. Sieciowanie polimerów uretanowych przeprowadza się następującymi sposobami:

1/ przez dodatek trójfunkcyjnych alkoholi lub izocyjanianów,

2/ przez reakcję si.arki lub nadtlenków z wiązaniami podwójnymi nienasyconych poliestrów,

3/ przez trimeryzację grup izocyjanianowych, którymi zakończone są

- łańcuchy polimeru.

W zależności od sposobu wytwarzania kauczuki poliuretanowe dzieli się na elastomery lane, walcowane i termoplastyczne.

Elastomery lane wytwarzane są przez zmieszanie komponentów w stanie ciekłym i wlewanie ich do odpowiednich form. W formach zachodzą procesy sieciowania, prowadząc do zestalenia się polimerów, które przybierają postać kauczukopodobnego ciała stałego. Po wyjęciu z formy ukształtowane elastomery są poddawane dodatkowym procesom utwardzania.

Elastomery walcowane wytwarzane są w procesach podobnych do stosowanych w przemyśle gumowym. V procesie tym rozróżnia się dwa etapy: otrzymywania polimeru i sieciowania na walcach. Polimer wytwarzany może być metodą jednoetapową lub prepolimerową. Zwykle stosuje się mały nadmiar grup wodorotlenowych, a czynnikiem sieciującym jest trójizocyjanian. Gdy poliuretan zawiera grupy nienasycone lub grupę metylenową można przeprowadzać jego utwardzanie, sieciując go nadtlenkami lub siarką.