buty�co himoutain24

Kodeina

Pochodna morfinv - metylomorfina CirH₂jN0₃

alkaloid fenantrenowy wchodzący w skład opium (0,7-2,5%)

Dawka ok. 200mg doustnie daje efekt znieczulający równoważny 30mg morfiny. Niemniej nic jest podawana w pojedynczej dawce większej niż 60mg a łącznic nic większej niż 240mg w ciągu doby z uwagi na efekt sufitowy.

'CH₃

Pokrzyk wilcza jagoda - Atrapa belladonna

Rodzina: psiankowate (Solanaceae)

Występowanie: Bałkany, północna Afry ka oraz Azja Mniejsza. W Polsce w Sudetach, Karpatach, Tatrach i Beskidzie Śląskim

Nazwa: pochodzi od 3 greckich bogiń: bogini przeznaczenia Atropos, pięknej pani Belladonna. Polska nazwa „wilcza jagoda” pochodzi od przydatności w tmciu wilków. Skład: zawiera alkaloidy tropinowc a głównie L-hioscyjaninę, która podczas suszenia przekształca się w optycznie nieczynną atropinę. Poza ty m w liściach jest kumaryna, flawonoidy, garbniki. Inne alkaloidy, pochodne tropanu: tropina, belladonna, kuskohigryna.

Skopolamina

C,tH₂₁N0₄

Hioscyna, pochodna hioscyjaminy Alkaloid tropanowy Działanie: poraża nerwy przywspółczulnc autonomicznego układu nerwowego. Hamuje wydzielanie śliny, potów, soku żołądkowego. Powoduje otępienie i zaburza sprawność intelektualną. Przedawkowanie prowadzi do gwałtownego przy śpieszenia

łliossyjamina

C17H23NO3

alkaloid tropanowy

optycznie czy nny lewoskrętny izomer

atropiny o dwa razy silniejszym działaniu

Działanie: porażenie rdzenia kręgowego,

sen z halucynacjami

Tojad właściwy - Aconitum napellus Tojad mocny - Aconitum callihotryon Rodzina: jaskrowatc (Ranunculaceae)

Występowanie: w całej Europie, zwłaszcza na terenach górzystych (Karpaty, Sudety). Skład: - alkaloidy diterpenowe- głównie akonityna, benzyloakonityna, hypakonityna, mezakonitynę, napelina w- ogólnej ilości 1-3%. Te neurotoksyny w okresie Renesansu były najbardziej popularnymi truciznami w Europie.

LD50 dla myszy dożylnie 0,12 mg/kg LD50 dla szczura (per os- doustnie) 5,97 mg/kg

loaó_galunkLt.ojądii: Aconitum carrichaelli Aconitum fischeri Aconitum lycoctonum

Bieluń dziędzierzawa - Datura stramonium Rodzina: psiankowate (Solanaceae)

Występowanie: środkowa i wschodnia Europa jako chwast, zawleczona z obszaru Morza Kaspijskiego

Skład: alkaloidy takie jak hioscyjamina, L-skopolamina, atropina (4-7% w liściach to garbniki).

W Meksyku i Peru bieluń jest czczony jako boski narkotyk tolsechi, wywołujący głęboki sen z wizjami erotycznymi.

W lecznictwie liście stosuje się jako środek rozkurczowy w astmie.

W ogrodnictwie, ze względu na piękne kwiaty' sadzi się bielunia indiańskiego (Datura innoxia).

Lulek czarny (szalej czarny) - Hyoseyamus niger Rodzina: psiankowate (Solanaceae)

Skład;_alkaloidy tropinowc (0,02-0,1%) głównie L-hioscyjamina, atropina, skopolamina, które stanowią 30% alkaloidów ogółem. Ponad to znajdują się w tej roślinie związki glikozydowc. Działanie: zbiorowe halucynacje w średniowieczu tzn. „maść czarownic”. Wyciągi z lulka są obecnie rzadko stosowane w medycynie (per se- samo z siebie). Duże pobudzenie ruchowe przy zatruciach, co odróżnia od zatruć pokrzykiem lub bieluniem. Stosowano go jako trutkę na myszy i szczury, ale i też do wzmacniania piwa.

„maść do łatania” - przyrządzania z lulka czarnego, belladonny, mandragory', bielunia (datura), stosowana przez europejskie czarownice z czasów renesansu.

Ciemiężyca biała - Weratrum album Rodzina: liliowate (Liliaceae)

Występowanie: w Polsce tylko w Karpatach. Niemal w całej Europie, Azji północnej, środowej i wschodniej, Arktyka.

Nazwa: rodzajowa nazwa pochodzi od łacińskiego słowa veratre - mówić prawdę.

Skład: alkaloidy w kłączu (1,3-1,6%) głownie permetryna i protow'cratryna A i B.

Działanie, antagonistycznc do adrenaliny, obniża ciśnienie krwi, spowalnia akcję serca.

Cis pospolity - Tuxus baccata

We wszystkich częściach rośliny, oprócz osnówki, znajdują się duże ilości trujących związków, przede wszystkim taksyny. Zatrucia zazwyczaj przypadkowe. Objawy zatrucia doty czą przede wszystkim układu krwionośnego i serca (spadek ciśnienia krwi, zaburzenia rytmu serca, migotanie komór). Zatrucia mogą okazać się śmiertelne, więc poszkodowany pow inien znaleźć się jak najszybciej w szpitalu.

Zimowit jesienny - Colchicum autumnale Rodzina: liliowate (Liliaceae)

Występowanie: wy rasta na jesień (wrzesień- październik) sam kwiat (bez liści), a na wiosnę wyrastają dopiero liście i owoc.

Nazwa: rodzajowa nazwa pochodzi od łacińskiego słowa kolchidy - krainy u podnóża Kaukazu.

Skład: silnie trująca, podobnie jak tojad. Wszystkie części tej rośliny są trujące. Występują alkaloidy pochodne tropolonu, przede wszystkim kolchicyna, kolchumina (dcmekolcyna) oraz kolchikozyd. Nasiona zawierają 0,4-1% kolchicyny, bulwy natomiast ok. 0,2%.

Kolchicyna - jest jednym z najbardziej trujących związków roślinnych. Dawka pomiędzy 7 a 60 mg może być śmiertelna. Jest odporna na suszenie i gotowanie. Groźna dla kobiet w ciąży. Działa przeciwbólowo.

Mak lekarski - Papaver somniferum Rodziną: makówatc (Papa^eraceae)

Z soku mlecznego wytwarzano mekonium - lek przeciwbólowy w starożytnej Grecji.

Skład.: nasiona zawierają olej (40-50%), białka (18-25%), witaminę E.

Słoma makowa- 0,2-1% alkaloidów, które występują w opium.

Opium czyli stężały sok mleczny, zawiera ok. 40 alkaloidów należących do 3 grup chemicznych:

-    pochodnych fenantrenu:

9-17% morfiny

0,5% kodeiny 0,2% tebainy

-    pochodnych benzochinoliny:

1 % papaweryny

0,1% norlaudanosoliny

-    pochodne protoperytryny:

5% narkotyny narkotolina

Dzieję: Opium było w przeszłości używane głównie jako środek przeciwbólowy, uspokajający, nasenny i odurzający. Stosowane było głównie w postaci nalewki alkoholowej (laudanum)- wynaleziona przez Paracelsusa w XV wieku (nazwana wtedy Tinctura laudantum) lub palone. Szczególnie szeroko opium stosowano w Europie i USA w^r XIX wieku. Masowy wzrost zużycia opium w Chinach (XVIII wiek, członkowie dynastii Ching-uzalcżnicnic). Próby ograniczania sprowadzania opium przez angielskich kupców do Chin doprowadziły do wojen opiumowych (lata 1839-1842).

W 1803 roku niemiecki aptekarz Sertutner wyizolował z opium silny alkaloid - morfinę.

Morfina

C₁₇H₁₉N0₃

7,8-didchydro-4,5-cpoksy-17-metylomorfmian-3,6-diol

N&aya: wywodzi się od imienia greckiego boga marzeń sennych - Morfeusza, ze względu na jej nasenne właściwości wykorzystywane dawniej. W starożytności i średniowieczu pito wywar z maku w celach narkotycznych oraz nasennych, między innymi dawano go małym dzieciom, aby były spokojniejsze i więcej spały. Związki pochodne morfiny: kodeina - eter metylowy, tebaina - eter dimetylowy, heroina -pochodna diacctylowa, dekstrometorfan -syntetyczna pochodna morfiny używana w medycynie jako lek przcciwkaszlowy (podobnie jak kodeina).

Inne pochodne morfiny: hydromorfon, oksymorfon, etylomorfina.

Ma działanie narkotyczne (odurzające), przeciwbólowe, przeciwkaszlowe, przeciwbiegunkowe, działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy (zalicza się do depresantów). Nadmierne dawki mogą prowadzić do śpiączki z depresją ośrodka oddechowego (niewydolność oddechowa). Kilkunastokrotne użycie morfiny prowadzi do uzależnienia fizycznego, uzależnienie psychiczne występuje znacznie szybciej. Powtarzanie dawek morfiny, podobnie jak innych leków opioidowych powoduje pow stawanie tolerancji na lek.

Naturalne specyficzne receptory opioidowe wydają się istnieć w ośrodkowym układzie nerwowym i rdzeniu kręgowym. W 1975 roku odkryto endogenne związki opioidow'c-cnkcfaliny i endorfiny (wydzielane przy narażeniu na ból).

W XIX wieku z opium wykryto szereg innych alkaloidów'.

Rzadziej od morfiny prowadzi do

-i ^    uzależnienia, przeważnie po dłuższym

r»3'-'    podawaniu. LD50 kodeiny przy podaniu

pozajelitowym to około 55C mg, a przy podan*u doustnym około 2-2.5 g. Działanie: przeciwkaszlowe • w dawkach mniejszych niż mających działanie przeciwbólowe (standardowo 8-15 mg). Działanie przeciwkaszlowe (ponieważ poraża ośrodek oddechowy') utrzymuje się około 3 godzin, a wywołane jest przez działanie substancji na ośrodek mózgowy odpowiedzialny za oddychanie oraz przeciwbólowe (ok. 10-krotnic słabsze od morfiny) - zazwyczaj wchodzi w skład złożonych leków przeciwbólowych.

Tebaina

C_!9H₂,N0₃

Pochodna morfiny: eter dwumctylowy morfiny Alkaloid znajdujący się w opium w ilości około 1% Wykazuje słabe działanie narkotyczne, w przeciwieństwie do innych opiatów bardziej stymulujące niż depresyjne.

W 1874 roku w szpitalu St. Mary’s w Londynie stworzono diacetylomorfinę (diamorfinę) półsyntctyczną pochodną morfiny, potocznie nazwaną heroiną; początkowo stosowano heroinę w leczeniu uzależnionych od morfiny.

Heroina

Acetylowa pochodna morfiny -diacctylomorfma C₂₁H₂₃N0₅

pólsyntctyczny opioid

Działanie: wykazuje od morfiny około 7-krotnie mocniejsze działanie przeciwbólowe Heroina jest silnym agonistą receptora opioidowego p, podobnie jak jej endogenny odpowiednik - endorfina. Dzięki grupom acctylowym heroina szybciej niż morfina przechodzi barierę krew-mózg. Jest bardzo silnym narkotycznym lekiem przeciwbólowym, który powoduje euforię i błogą apatię.

Silnym antagonistą receptorów opioidowych (antagonistą m.in. morfiny) jest Nalokson. który w dawce 0,8-1.2mg zazwyczaj może całkowicie odwrócić efekt opiatów u osób nieuzależnionych.