DOBRZANSKI 030

Tabl. 3.1 (cd.)

Tabl. 3.1 (cd.)

Linia śrubowa

36. Wykreślanie linii śrubowej o promieniu r i skoku h

Zmniejszanie figur płaskich

37. Wykreślanie figury płaskiej w określonej podziałce zmniejszającej

Linia śrubowa walcowa (rys. a):

Wykreślamy dwa rzuly walca o promieniu r i wysokości h i dzielimy okrąg w rzucie z góry oraz wysokość walca w rzucie z przodu na jednakową ilość części równych (na rys. na 12 części). Następnie prowadzimy z punktów I, 2, 3,... proste pionowe, a z punktów/', 2', 5',... poziome. Punkty przecięcia prostych: lzl',2 z 2', ... są punktami wykreślanej linii śrubowej.

Linia śrubowa stożkowa (rys. b):

Przebieg konstrukcji jest taki sam-jak w przypadku linii śrubowej walcowej, z tą tylko różnicą, że w rzucie z góry linia śrubowa jest spiralą Archimedesa o skoku h,, (skok poprzeczny linii śrubowej), a punkty linii śrubowej w rzucie z przodu leżą na przecięciu odpowiednich tworzących stożka z liniami poziomymi 2' itd.

Na rysunku zmniejszanej figury (rys. a) wykreślamy dowolnie położony prostokątny układ odniesienia XOY i wyznaczamy na jego osiach współrzędne 1, 2, 3, ... oraz 2', 3', ... wybranych (najczęściej charakterystycznych) punktów zarysu figury. Następnie wykreślamy drugi prostokątny układ odniesienia XiOi Łi (rys. b) i z punktu 0\ prowadzimy pod dowolnymi kątami ostrymiu* i a, pólproste a i b, na których odkładamy współrzędne punktów figury z rys. a. Z kolei - w zależności od żądanej podziatki zmniejszenia figury z rys. a - odmierzamy: a) na osi Y\ odcinek y równy połowie odcinka Ot-16' (gdy figura ma być zmniejszona 1 : 2, jak wdanym przykładzie), jednej piątej (gdy zmniejszenie ma wynosić I : 5) itd., b) na osi X\ odcinek x równy połowie odcinka 0\-12. Łączymy punkty 12 z końcem odcinka ,x, a punkt 16' z końcem odcinka y i przez punkty /, 2, 3, ... prowadzimy równoległe do odcinka c. a przez punkty /', 2', 3',... równoległe do odcinka d. Równolegle te wyznaczają na osiach Ai i Yi zmniejszone w stosunku 1 :2 współrzędne wykreślanej figury.

30