W warunkach środowiskowych szczególnie niebezpiecznych [3] przyjmuje się czasy krótsze. W sieciach rozdzielczych i wewnętrznych liniach zasilających dopuszcza się czas wyłączenia dłuższy od podanych w tabeli 11.1, lecz czas ten nie może przekraczać 5 s.
Tabela 11.1
Maksymalny czas wyłączenia w układzie TN
i |
i: |
y |
s |
120 | |
230 |
■ BI |
400 |
0.2 - |
f SMoo |
|P |
Wymaganie samoczynnego wyłączenia zasilania w odpowiednim czasie jest spełnione, jeżeli
przy czym: Zs — impcdancja pętli zwarciowej, Q.
Ia — prąd zapewniający szybkie zadziałanie urządzenia wyłączającego, Uo - napięcie znamionowe sieci względem ziemi.
Impcdancja pętli zwarciowej powinna być wyznaczona drogą obliczeń lub pomiarów w instalacjach, gdzie stosowane są przewody izolowane prowadzone w rurkach lub przewody kabelkowe. Reaktancja przewodów jest znacznie mniejsza od rezystancji i może być w obliczeniach pominięta.
Warunek skuteczności samoczynnego wyłączenia zasilania w układzie sieciowym TT można przedstawić w postaci zależności:
RJa * ul U1-2)
lub w normalnych warunkach środowiskowych
przy czym: Ra - suma rezystancji uziemienia punktu neutralnego sieci i rezystancji uziemienia dostępnych części przewodzących,
UL — wartość napięcia dopuszczalnego długotrwale, która w normalnych warunkach środowiskowych dla prądu przemiennego o częstotliwości sieciowej nie może być większa od 50 V.
11.3. PYTANIA KONTROLNE
1. Jaka jest rola bezpieczników w instalacjach elektrycznych?
2. Jakie mogą być skutki zastosowania niewłaściwego bezpiecznika?
3- W jakim celu stosujemy w instalacjach wyłączniki instalacyjne?
4. Czym różnią się układy TN-C, TN-S. TN-C-S oraz TT?
5. Dlaczego układ TN-S z wyłącznikami różnicowoprądowymi jest obecnie zalecany?
6. Jaka jest rola wyłącznika różnicowoprądowego?
7. Od czego zależy skuteczność ochrony przeciwporażeniowej w różnych układach sieciowych?
8. Jakie mogą być skutki przepływu prądu przez ciało człowieka?
9. W jaki sposób realizuje się ochronę przed dotykiem bezpośrednim i pośrednim?
10. Jaka jest zasada pomiaru rezystancji pętli zwarcia?
11.4. PROGRAM ĆWICZENIA
• Badanie stanu izolacji transformatora i linii zasilającej.
• Pomiar rezystancji pętli zwarcia w układzie TN-S lub TN-C i TT.
• Badanie wyłączników różnicowoprądowych jednofazowych i trójfazowych.
11.4.1. Pomiary
1. Badanie stanu izolacji urządzeń (ochrona podstawowa)
Pomiary stanu izolacji linii przeprowadza się na modelu linii za pomocą mega-omomierza. Należy zmierzyć rezystancje między przewodami fazowymi, a także między poszczególnymi przewodami fazowymi a przewodem neutralnym (rys. 11.6a). Wyniki wpisujemy w tabeli 11.2. Dla wybranego odbiornika trójfazowego zmierzyć rezystancję między zaciskiem ochronnym PE a zaciskami fazowymi (rys. U.6b). Wyniki pomiarów wpisujemy w tabeli 11.3. Pomiary stanu izolacji wykonujemy również dla badanego transformatora trójfazowego (rys. 11.6c). Badamy stan izolacji międzyuzwojeniowej, a także między fazami uzwojenia pierwotnego i wtórnego a obudową. Wyniki wpisać w tabeli 11.4.
2. Ocena skuteczności ochrony w układzie TN-S i TT
Pomiary skuteczności działania układu samoczynnego wyłączenia zasilania w sieci TN-S i TT z zastosowaniem:
— bezpiecznika topikowego,
- wyłącznika instalacyjnego