geolog lab25

b) tekstura gnejsowa - wyrażona jest równoległym ułożeniem niektórych lub wszystkich minerałów w skale. Powstałe w ten sposób mniej więcej równoległe warstewki są nieciągłe, a skała nie posiada zdolności łatwego pękania w kierunku równoległym do warstewek.

• bezładne - charakterystyczne dla głębokich stref metamorfizmu. Tekstury bezładne występują rzadziej w skałach metamorficznych.

Wążnięj$ze skały męfrmęrfięzne

Łupki - stanowią obszerną grupę skał o różnym składzie. Charakteryzują się wyraźnie zaznaczoną teksturą łupkową. Łupki powstają zazwyczaj w płytkich strefach metamorfizmu. Mogą zawierać wiele składników mineralnych, jednak najczęściej w składzie skały przeważa jeden konkretny minerał decydujący o nazwie danego łupka. Najczęściej spotykane są łupki: grafitowe, talkowe, chlorytowe, serycytowe, mikowe. Nazwa: łupek krystaliczny odnosi się do każdej skały metamorficznej o wyraźnie łupkowej teksturze. Struktury łupków są najczęściej drobnoblastyczne, homeoblastyczne i lepidobłastyczne.

Kwarcyty - powstają najczęściej z przeobrażenia piaskowców kwarcytowych. Głównym minerałem budującym tę skałę jest kwarc. Jako domieszki występują czasem takie minerały jak: muskowit, skalenie, granaty. Kwarcyty mają najczęściej strukturę homeoblastyczną i granoblastyczną. Tekstura kwarcytu jest najczęściej bezładna, niekiedy jednak występuje złupkowacenie - mówimy wtedy o łupkach kwarcytowych.

Marmury - pochodzą ze zmetamorfizowania skał węglanowych. Gdy skałą wyjściową były czyste wapienie, to marmury składają się wyłącznie z kalcytu, gdy były to wapienie z domieszkami, np. wapienie margliste, to marmury zawierają ponadto miki, chloryty, kwarc, skalenie i wiele innych minerałów. Struktura marmurów jest homeoblastyczna, granobłastyczna, tekstura bezładna lub uporządkowana o różnym stopniu wyrazistości.

Gnejsy - są jedną z większych grup skał metamorficznych. Mogą różnić się między sobą składem mineralnym. W gnejsach występują zawsze skalenie i kwarc, często towarzyszą im miki, rzadziej amfibole i inne minerały. W zależności od składników dominujących nadaje się gnejsom nazwy specjalne, np. gnejs oligoklazowy, biotytowy, hornblendowy. Struktura gnejsów jest najczęściej homeoblastyczna i granobłastyczna, oraz w przypadku większej ilości mik - granolepidoblastyczna. Tekstura gnejsów jest kierunkowa (gnejsowa).

Serpentynity - to skały które powstały na skutek przeobrażenia perydotytu lub dunitu. Zbudowane są głównie z minerałów grupy serpentynu, przede wszystkim z chryzotylu i antygorytu. Minerały te mają prawie jednakowy skład chemiczny, jednak cechami fizycznymi różnią się dość znacznie. W serpentynitach minerały te gromadzą się w oddzielnych skupieniach: antygoryt w zbitych agregatach o barwie zielonej, ciemnozielonej, do prawie czarnej i o pokroju denkopłytkowym lub łuskowym, chryzotyl o pokroju włóknistym lub pręcikowym występuje w skupieniach równolegle wydłużonych włókien, tworząc jasne warstewki o jedwabistym połysku. Struktura takiego serpentynitu jest lepidoblastyczna ze względu na antygoryt, a nematobłastyczna ze względu na chryzotyl. Istnieją także inne odmiany serpentynitów, nie warstwowane, o barwie zielonej, zielonoczamej, żółtej, brunatnej, czarnej, a także plamiste zwane żmijowcem.

Granulity to skały zbudowane ze skaleni, kwarcu, granatów (zastępujących miki, które jako minerały uwodnione nie mogły przetrwać w głębokim metamorfrzmie). Mają strukturę homeoblastyczną i granoblastyczną, a teksturę przeważnie bezładną choć zdarz się również gnejsowa. Są produktem bardzo głębokiego metamorfizmu.

ZADANIE DO WYKONANIA

Opisać wskazane skały metamorficzne podając kolejno:

•    nazwę skały

•    strukturę (biorąc pod uwagę wszystkie kryteria)

•    teksturę

•    skład mineralny

25