Rozdział 8
Dlatego nie należy wyświetlać nadmiaru tekstu, w szczególności niewłaściwym jest czytanie z ekranu. Warto pamiętać, że jest to oceniane jako zasadniczy błąd mówcy bez względu czy jest on dyplomantem czy występuje w jakiejkolwiek innej sytuacji. W taki przypadku powiada się, że członkowie komisji również potrafią czytać i dyplomant jest im do tego niepotrzebny. Tak więc dyplomant ma opowiedzieć, co stanowi treść jego pracy i jak rozwiązał postawione przed nim zadanie, a materiał ilustracyjny powinny stanowić wykresy, zależności matematyczne, rysunki, zdjęcia i tym podobne materiały, które ułatwią przekazanie tej informacji. Wyjątkiem jest w tym względzie początek wystąpienia, gdy zaleca się wyświetlić tytuł pracy, nazwisko autora oraz zasadnicze tezy lub hipotezę pracy. Na zakończenie wskazanym jest również syntetyczne przedstawienie wyników pracy, które można sprowadzić na przykład do kilku wniosków. Jednakże należy dążyć do tego, aby w wystąpieniu nie było więcej wyświetlanego tekstu.
Autoreferat należy bezwzględnie napisać dokładnie tak, jak ma brzmieć na obronie. Stres towarzyszący obronie niejednokrotnie jest przez dyplomantów tak bardzo odczuwany, że mają trudności z opanowaniem drżenia głosu i trudności z zachowaniem logiki wypowiedzi. W takich sytuacjach starannie przygotowany referat jest ratunkiem, bowiem wystarczy go tylko odczytać. Niemniej odczytanie autoreferatu należy traktować jako ostateczność. Dyplomant powinien podjąć próbę przekazania treści autoreferatu bez uciekania się do czytania, bowiem jest to zawsze lepiej odbierane przez komisję. Pomimo stresu, jaki towarzyszy obronie, dla większości dyplomantów nie jest to zadanie przekraczające ich możliwości, jeśli rzeczywiście sami wykonywali swą pracę, a przed obroną drobiazgowo do niej przygotowali się, spisując samodzielnie treść swego autoreferatu i ćwicząc kilkakrotnie jego wygłoszenie. Bardzo dobrym sposobem przygotowania się do wygłoszenia autoreferatu jest nagranie swego wystąpienia na magnetofon i odsłuchiwanie nagrania. Powtórzenie tego wielokrotnie pozwala utrwalić treść autoreferatu, a ponadto dyplomant może wówczas usłyszeć siebie i dostrzec usterki treściowe lub interpretacyjne, co powinno być bodźcem do udoskonalenia swego wystąpienia. Nie oznacza to, że w trakcie wygłaszania
116