Image00018

Chlorki - sodowy i magnezowy - pozostają w roztworze, a wykrystalizowali*, siarczan potasu odwirowuje się i suszy.

Czysty siarczan potasu można również otrzymać przez działanie kwasu siar kowcgo na surowe sole potasowe zawierające potas w formie chlorkowej:

2 KOI + H₂S0₄    K₂S0₄ + 2 HC1

Nawozy potasowe - chlorkowe i siarczanowe — otrzymywane za pomocą opisanych metod mają z reguły postać drobnokrystaliczną i bardzo szybko rozpuszczają się w roztworze glebowym. Tylko w szczególnych przypadkach (przy powolnej krystalizacji) kryształy są większe.

Dla poprawienia właściwości fizycznych i spowolnienia działania tych nawozów można im nadać postać ziarnistą lub granulowaną. Postać ziarnistą otrzymuje się przez sprasowanie drobnokrystalicznej soli pod ciśnieniem 30-40 MPa, a następnie rozdrobnienie otrzymanych płyt do ziaren o pożądanej wielkości. Granulacji dokonuje się w obrotowych suszarniach bębnowych, w których drobnokry-staliczny KC1 lub K2SO4 ogrzewa się gazami spalinowymi w temperaturze 600--800°C. Można również zgranulować stopioną sól w wieży granulacyjnej, do której od dołu wdmuchiwane jest powietrze. Otrzymane granulaty można powlekać (np. siarką), otrzymując jeszcze mniej rozpuszczalną sól potasową.

4.4. Asortyment nawozów potasowych 4.4.1. Wprowadzenie

Przy podziale nawozów potasowych uwzględnia się dwa kryteria:

1)    postać związku potasowego - nawozy chlorkowe i siarczanowe,

2)    zawartość potasu - nawozy potasowe nisko- i wysokoprocentowe.

Nawozy potasowe typu siarczanowego są pozbawione szkodliwego dla niektórych roślin działania chlorków, zawartych w nawozach potasowych chlorkowych. Ostatnie badania wskazują na możliwość stosowania chlorku potasu w uprawie roślin sadowniczych i warzywnych.

Podział roślin na chlorko- i siarczanolubne przedstawiono w tabeli 4.

Nawozy potasowe niskoprocentowe (poniżej 25% K₂0) zawierają także wiele związków niepotasowych. Ich działanie na roślinę należy uwzględnić przy nawożeniu. W tabeli 5 zamieszczono nawozy potasowe znajdujące się obecnie w handlu. W tekście opisano ponadto inne nawozy potasowe, tj.:

-    otrzymywane z innych źródeł niż ze złóż soli potasowych (o znaczeniu drugorzędnym),

-    przewidywane do stosowania w przyszłości - importowane sporadycznie.

Tabela 4. Podział roślin na chlorkolubne i siarczanolubne

Rośliny warzywne (podział wg Geisslera 1991)	rośliny, które lepiej nawozić solami potasowymi chlorkowymi rośliny, które można nawozić solami potasowymi chlorkowymi lub siarczanowymi rośliny, które lepiej nawozić solami potasowymi siarczanowymi	seler, szparag, burak ćwikłowy, szpinak marchew, kapusta, rzodkiew, por, groch, brukiew, kalarepa, rzodkiewka fasola, ogórek, pomidor, papryka, oberżyna, ziemniak, melon, cebula
Rośliny sadownicze (podział wg Kłossow-s kiego 1988)	rośliny, które nawozi się wyłącznie solami potasowymi siarczanowymi	porzeczka czerwona i czarna, agrest, malina, winorośl, wiśnia

4.4.2. Nawozy potasowe typu chlorkowego

Kainit to bardzo niskoprocentowa sól, bez względu na to, w jakiej postaci znajduje się w niej potas (czy w postaci właściwego kainitu, czy też w postaci sylwinitu). Jest nawozem słabo higroskopijnym, o bardzo słabym zbrylaniu się.

Kainit magnezowy jest to nawóz potasowy niskoprocentowy, powstały przez zmielenie naturalnej kopaliny. Obecnie importuje się go z Niemiec. Poza KC1 i MgS04 zawiera także bardzo duże ilości NaCl (tab. 5).

Sód, podobnie jak potas, wypierając część wapnia z kompleksu sorpcyjnego, pogarsza właściwości fizyczne gleb.

Magnesia-Kainit - to surowa sól potasowa z dodatkiem tlenku magnezu, sodu i siarki, wydobywana metodą górniczą z dodatkiem kizerytu. Nawóz ma postać granulatu, a wielkość ziaren zapewnia ich doskonały wysiew i dokładne rozmieszczenie. Wszystkie składniki pokarmowe występują w postaci rozpuszczalnej w wodzie, a więc bezpośrednio przyswajalnej przez rośliny.

Korn-Kali - to chlorek potasu z magnezem z dodatkiem sodu i siarki. Stanowi idealną kombinację składników pokarmowych niezbędnych do produkcji roślinnej. Jest nawozem całkowicie rozpuszczalnym w wodzie. Stosuje się go na wszystkie gleby, do nawożenia podstawowego jesienią lub wczesną wiosną. Ze względu na doskonałą sypkość można go rozsiewać za pomocą wszystkich rodzajów sprzętu siewnego.

39