127 -
127 -
0. >0
(9)
Można zauważyć, że dla przebiegów sinusoidalnych pomiędzy wymienionymi mocami zachodzi związek
|^ = iP2 + Q2
Związek ten można przedstawić graficznie za pomocą trójkąta, zwanego trójkątem mocy Na rys. 4 przedstawiono trójkąt mocy dla Q > 0 .
Współczynnik:
P
TSf
cos ¥
_
nosi nazwę współczynnika mocy. Odgrywa on zasadniczą rolę z punktu widzenia racjonalnego wykorzystania urządzeń elektrycznych wytwarzających moc.
1.1. Współczynnik mocy, straty wzdłuż linii
Współczynnik mocy cob^ = -r^p <1 J określa nam, jaka część mocy fsj) wytwarzanej przez różne urządzenia elektryczne stanowi moc czynna P, wskazuje zatem wykorzystanie mocy | S) dostarczonej do odbiornika. Moc czynna P zamieniana jest na energię mechaniczną (silniki elektryczne), energię świetlną, energię cieplną (urządzenia grzewcze).
Moc pozorna |sj decyduje o wielkości (gabarytach) urządzeń wytwarzających j
energię elektryczną. __J
Moc znamionowa prądnic, transformatorów podawana jest jako moc pozorna | S| . Moc pozorna |s| decyduje również o przekroju przewodów doprowadzających energię od wytwórcy do użytkownika. Moc |s| ma decydujący wpływ na wielkość strat w liniach i urządzeniach przesyłowych.^Przesyłanie mocy przy niskim współczynniku mocy (cosT7) jest nieracjonalne, podraża znacznie koszt energii elektrycznej oraz nie w pełni wykorzystuje możliwości zainstalowanych urządzeń wytwarzających energię. Gdyby odbiornik pobierał moc czynną przy cos^ = 1, wówczas P = |S| i urządzenie (prądnica), pracują*, w warunkach optymalnych. Dlatego dąży się, aby coef zł. COS 7
Jak ważny jest problem właściwego współczynnika mocy, zilustrujemy na przykładzie strat w linii doprowadzającej moc od wytwórcy do odbiorcy.
Niech przy danym napięciu U,, /- znamionowym odbiornik pobiera moc czynna P2 przy cos^g* Odbiornik połączony jest ze źródłem za pomocą dwuprzewodowej linii napowietrznej. Linia taka charakteryzuje 3ię rezystancja, in-dukcyjnościa oraz pojemnością upływu. W liniach napowietrznych niskiego napięcia pojemność jest pomijalna.