img066

Miała rację; nawet jeśli moje uczucia przetrwały, moja pozycja uległa zmianie. Już nie byłam tą królową, za którą się uważałam w Nowym Jorku. Mówiąc oględnie, utraciłam swoje królestwo.

Na szczęście zostało mi jeszcze dużo z dzieciństwa. Kiedy rodzice zabierali Juliette i mnie na zwiedzanie kraju, dziecięca energia nadal była źródłem upajających mnie przeżyć. Na widok zakola rzeki, jeziora, potoku - a Bangladesz to obszar wód - natychmiast pędziłam i rzucałam się do wody niezdolna pozostać obojętną na zew mojego żywiołu. Tym sposobem po kąpieli w Gangesie dostałam straszliwego zapalenia ucha, topiąc w jego falach połowę mojego słuchu.

Jedynym bogactwem i jedynym pięknem tego kraju była ludność, z racji swej nadmiernej liczebności stanowiąca zarazem jedną z przyczyn jego niewiarygodnej nędzy. Odwiedziliśmy wszystkie prowincje i w żadnej nie było nic do obejrzenia oprócz ludzi, niezmiennie wspaniałych; niestety połowa z nich znajdowała się nieustannie w stanie agonii. Tym głównie zajmowano się w Bangladeszu.

Głównym natomiast zajęciem mojego ojca w Bangladeszu było właśnie - poprzez organizowanie pomocy rozwojowej - niedopuszczanie do tego, żeby ludzie umierali. W pewnej zapadłej dziurze o nazwie Jalchatra, w samym sercu dżungli działał szpital dla trędowatych założony przez Belgijkę. Moi rodzice zapalili się do jej działalności. Jalchatra stała się jedną z naszych życiowych przystani.

Rzeczona Belgijka imieniem Marie-Paule przypominała żołnierza przebranego za siostrę zakonną. Ta niezwykła kobieta przenosiła góry, by doprowadzić do utworzenia leprozorium. Niewiele spała i całymi dniami i nocami zaj-mowaia się niewyobrażalnie chorymi ludźmi, administra cją swojego obozu, zdobywaniem żywności i odganianiem węży i tygrysów.

Tak właśnie wyglądała egzystencja siostry Marie-Paule od chwili, gdy dwadzieścia lat wcześniej położyła kamień węgielny pod swoje leprozorium. Ona sama była chuda, szorstka i zgryźliwa, i trudno się było temu dziwić.

Mój ojciec i moja matka od razu włączyli się w jej działalność. Siostra i ja zaczęłyśmy od tego, że popędziłyśmy w dżunglę za małpami. Małpy okazały się agresywne, więc wróciłyśmy do ambulatorium. Dookoła ani żywej duszy. Przysiadłyśmy na kamieniu.

-    Chcesz popatrzeć na trędowatych? - spytałam Juliette.

-    Chyba żartujesz!

-    To co będziemy robić?

-    Dobre pytanie.

-    Jak myślisz, co oni robią ze zmarłymi?

-    Myślę, że ich grzebią.

-    Pójdę i poszukam.

-    Zwariowałaś.

Przemierzyłam całą Jalchatrę wzdłuż i wszerz, ale nie znalazłam miejsca, w którym grzebano by zwłoki. Ci trędowaci, którzy byli mniej chorzy, spacerowali. Ich stan dawał wiele do myślenia na temat, jak też mogą wyglądać ci bardziej chorzy. Jakiś mężczyzna siedzący na ziemi nie miał nosa. W jego miejscu ziała wielka dziura, przez którą widać było mózg.

Podeszłam, żeby z nim porozmawiać. W kilku słowach w bengali powiedział, że nie zna angielskiego. Kiedy mówił, jego mózg się poruszał. Urzekła mnie ta wizja: mowa to nic innego, jak poruszający się mózg.

123