209
Charakterystyka mechaniczna przedstawiona na rysunku 17*2 została obliczona przy pominigciu oddziaływania twornika. Jeżeli chcemy uwzględnić to oddziaływanie, możemy wyrażenie na obroty silnika zapisać w postaci U - I R.
» - -TT-*-7. (17,9)
C2 (§ ± A $)
Istnieją dwa przypadki oddziaływania twornika:
a) Amperozwoje twornika (tj. iloczyn ki) wzmacniają strumień główny, zmniejsza się więc prędkość obrotowa i charakterystyka opada Jeszcze bardziej ku dołowi wraz ze zwiększaniem momentu M i prądu I (rys. 17.3).
b) Amperozwoje twornika osłabiaj* strumień główny, wskutek czego charakterystyka przebiega wyżej niż poprzednio (rys, 17-3). Ponieważ przy takiej charakterystyce napęd może być niestateczny, stosuje się czasem silniki bocznikowe z dodatkowym uzwojeniem szeregowym, którego końcówki oznaczamy literami G,H. Przez to uzwojenie przepływa całkowity prąd I, któj^ wzmacniając pole magnetyczne obniża charakterystykę mechaniczna.
Możliwości regulacji prędkości obrotowej silnika bocznikowego wynikaj* z analizy wyrażenia (17.6), przy czym regulację prędkości ohrotowej nazywamy wymuszona zmianę tej prędkości przy stałym momencie obciążenia. Regulację tę można przeprowadzać:
a) przez osłabianie strumienia magnetycznego $ czyli przez zmniejszenie prądu wzbudzenia silnika 1^ (rys. 17.4a). Ten sposób prowadzi do regulacji obrotów w kierunku wyższych wartości obrotów. Regulację taka należy wykonywać bardzo ostrożnie, aby nie doprowadzić do przerwanie obwodu wzbudzenia, co prowadziłoby do nadmiernego wzrostu obrotćw,
b) przez obniżenie napięcia zasilającego (rys. I7.4b) poniżej wartości znamionowej. Prowadzi to do obniżenia obrotów poniżej obrotów znamionowych.
17*3* LITERATURA
17.3*1. Kurdziel R.: Elektrotechniko, PWN. Warszawa 1973» «• 325-3^7.
17.3.2. Kasatkln A.S., Pero Wolin M.A.: Elektrotechnika ogólna, Warszaw* 1957, PWN.