CZYNNOŚCI I BUDOWA KOPYTA
Kąty wsporowe' stanowią miejsce załamania ścian puszki kopytowej ku przodowi. Widoczne są od strony przyziemnej kopyta. f Puszką kopytowa składa się z trzech warstw rogowych wewnętrznej, środkowej i zewnętrznej. Warstwa wewnętrzna, czyli listewkowa (blaszkowata), utworzoną jest z około 600 listewek pf ze-
Źazębiających się ściśle z lisicwkami ściennymi. Dzięki takiej stryk-
‘L.r.
zawieszona na tym połączeniu; Bez takiego rozwiązania puszka kopytowa nie mogłaby spełniać swoich czynnojbi.
Warstwa rureczkowa rogu ściennego stanowi środkową, najgrubszą warstwę puszki kopytowej. Róg rureczkowy wytwarzany jest przez kosmki warstwy brodawkowej skóry właściwej korony. Na kosmkach powstają rurki, które spojone są substancją międzyrureczkową. Warstwa rureczkowa zrasta się z warstwą listewkową w jedną mocną masę ściany puszki rogowej. Rurki sa t najbardziej odporną na ściskanie strukturą wielbełementową.
Hyc. 34. Równoległy przebieg listewek i rurek widoczny na przekroju puszki kopytowej
I -4wt«wkip2 rurki śęjynnef 3 -4-urk TpodesRwowe
wstrząsy, a także w petynym sjppniu zabezpieczają ścianę przed pionowymi pęknięciami. Rurki mogą chłonąć wodę, natomiast slab<%
Dzięki nim i warstwie listewkowej jedno kopyto może przyjąć ciężar całego konia, np. podczas galopu.^r|i; tak ja.k listewki, p.owi$ff|$ przebiegać ukośnie w dóływ linii prośteffryc. 34). Wszelkie odchylenia od tego kierunku - wypukłość, wklęsłość, odchylenia boczne powodują znaczne osłabienie rogu. W okolicy, w której rurki ścienne są wypukłe, nacisk masy ciała konia powoduje zawijanie się ściany puszki kopytowej pod kopyto, gdy zaś są wklęsłe, ściany puszki odwijają się na zewnątrz i w tym miejscu osłabia się połączenie podeszwy ze ścianą rogową. Stwierdzono, że rurki, oprócz przejmowania masy ciała konia, mają właściwości amortyzujące
zimnym podtozu^ a także przy pasowaniu pot gSrąćof Wewnętrzna, cieńsza warstwa rogu rureczkowego jest niepigmentowana, zewnętrzna zaś, grubsza, w ciemnym kopycie jest pigmentowana. ,j ;
felazuraąwarstwa szklista, szkliwo, polewa) jest to zewnętrzna warstwą puszki kopytowej narastająca od góry kopyta, z tworzywa obwódki. Glazura zbudowana jest z mało odpornego, elastycznego rogu również o strukturze rureczkowej. Silnie pęcznieje i bieleje przy zetknięciu z wodą, natomiast sucha jest znacznie twardsza i błyszcząca. Do pewnego stopnia reguluje ona wilgotność kopyta. Warstwa ta pokrywa ściany puszki kopytowej oprócz ścian wsporowych. Jest ona najlepiej widoczna u koni młodych, natomiast u koni intensywnie użytkowanych i przy niedostatecznej pielęgnacji szybko niszczeje, co powoduje wysychanie kopyta. Najdłużej pozostaje w okolicach najmniej narażonych na starcie - na ścianach przedkątnych przy krawędzi koronowej.
Obecnie uważa się, że wszystkie trzy warstwy rogowe ścian puszki kopytowej narastają od góry, z tworzywa korony i obwódki, przy czym listewki warstwy wewnętrznej zsuwają się po listewkach tworzywa ściennego. Proces ten nie jest jednak do końca wyjaśniony - nie wiadomo na przykład, czy podczas zsuwania się niszczone i sukcesywnie odnawiane są połączenia między pierwotnymi i wtórnymi listewkami rogowymi, czy też listewki pierwotne wraz z wtórnymi wnikają dokładnie w struktury listewek tworzywa ściennego.
59