CZYNNOŚCI I BUDOWA KOPYTA
Kąty wsporowC stanowią miejsce załamania ścian puszki kopytowej ku przodowi. Widoczne są od strony przyziemnej kopyta.
Puszka kopytowa składa się z trzech warstw rpemyyeh wewnętrznej, środkowej i zewnętrznej. Warstwa wewnętrzna, czyli listewkowajest / około 6(30,jistęwek p>rze-
jżazębiających się ściślę Z listewkami ściennyiHi. Dzięki takiej stryk-turze połączenie jesi bardzo mocne, a masa ciała koma i wstrząsy rozkładają się na dużą powierzchnię. Kosc kopytowa jest jak gdyby zawieszona na tym połączeniu; Bez takiego rozwiązania pustka kopytowa me mogłaby spełniać swoich czynności.
Warstwa rureczkowa rogu ściennego stanowi środkową, najgrubszą warstwę puszki kopytowej. Róg rureczkowy wytwarzany jest przez kosmki warstwy brodawkowej skóry właściwej korony. Na kosmkach powstają rurki, które spojone są substancją międzyrureczkową. Warstwa rureczkowa zrasta się z warstwą listewkową w jedną mocną masę ściany puszki rogowej. Rurki,Alt f najbardziej odporną na ściskanie strukturą w i e |be Ippient o wą.
Ityc. 34. Itównoleyly przebity listewek i rurek widoczny nn przekroju puszki kopytowej
I -;iistewki|i2 - rurki śęjępnef 3 Awk i-pódesztwowe t
Dzięki nim i warstwie listewkowej Jedno kopyto może przyjąć ciężar całego konia, np. podczas galopu.jl^grki; tak jak listewki; nbwiiifiSffl ‘pą-zębiegać ukośniew dót; w linii próstejfryc. 34). Wszelkie odchylenia od tego kierunku - wypukłość, wklęsłość, odchylenia boczne powodują znaczne osłabienie rogu. W okolicy, w której rurki ścienne są wypukłe, nacisk masy ciała konia powoduje zawijanie się ściany puszki kopytowej pod kopyto, gdy zaś są wklęsłe, ściany puszki odwijają się na zewnątrz i w tym miejscu osłabia się połączenie podeszwy ze ścianą rogową. Stwierdzono, że rurki, oprócz przejmowania masy ciała konia, mają właściwości amortyzujące wstrząsy, a także w peyynym sjppniu zabezpieczają ścianę przed pionowymi pęknięciami. Rurki mogą chłonąć wodę, natomiast 6'
gbrąc
m podfozuf a także przy pasowaniu poć Wewnętrzna, cieńsza warstwa rogu rureczkowego jest niepigmentowana, zewnętrzna zaś, grubsza, w ciemnym kopycie jest pigmentowa na.
fGIąząirą^warstwa szklista, szkliwo, polewa) jest to zewnętrzna warstwa puszki kopytowej narastająca od góry kopyta, z tworzywa obwódki. Glazura zbudowana jest z mało odpornego, elastycznego rogu również o strukturze rureczkowej. Silnie pęcznieje i bieleje przy zetknięciu z wodą, natomiast sucha jest znacznie twardsza i błyszcząca. Do pewnego stopnia reguluje ona wilgotność kopyta. Warstwa ta pokrywa ściany puszki kopytowej oprócz ścian wsporowych. Jest ona najlepiej widoczna u koni młodych, natomiast u koni intensywnie użytkowanych i przy niedostatecznej pielęgnacji szybko niszczeje, co powoduje wysychanie kopyta. Najdłużej pozostaje w okolicach najmniej narażonych na starcie - na ścianach przedkątnyeh przy krawędzi koronowej.
Obecnie uważa się, że wszystkie trzy warstwy rogowe ścian puszki kopytowej narastają od góry, z tworzywa korony i obwódki, przy czym listewki warstwy wewnętrznej zsuwają się po listewkach tworzywa ściennego. Proces ten nie jest jednak do końca wyjaśniony - nie wiadomo na przykład, czy podczas zsuwania się niszczone i sukcesywnie odnawiane są połączenia między pierwotnymi i wtórnymi listewkami rogowymi, czy też listewki pierwotne wraz z wtórnymi wnikają dokładnie w struktury listewek tworzywa ściennego.
59