krwawienie z pluc
jpeg

5

5

Aktualne problemy w patologii koni użytkowanych w sporcie i rekreacji

V Międzynarodowe Targi Techniki, Technologii i Organizacji Weterynaryjnej PRO ANIMAL1 '9K

Eckehard Deegen, Peter Stadler

Krwawienia z płuc wywołane wysiłkiem u koni sportowych

Już przed 300 laty opisywano „krwawienia z nosa" po wysiłku u koni wyścigowych (MARKU AM, 1681). Pierwszy pełny opis o pękaniu naczyń u koni pełnej krwi znajdujemy u ROBERTSONA (1913). Wtedy i jeszcze do 80-tych lat tego stulecia podejrzewano osłabienie ścian naczyń krwionośnych w jamie nosowej, jako przyczynę krwawień. Kaszel lub wręcz nagle przypadki śmiertelne były tłumaczone ręspiracją krwi w czasie obciążenia. Masywne krwawienie do tkanki płucnej, jako przyczyna śmierci u konia wyścigowego, zostało opisanie po raz pierwszy przez PFAFFA (1950), później przez MAHAFFEYA (1962) jako wynik sekcji. Dopiero w końcu lat 70-tych i na początku lat 80-tych wykazano, ze prawdziwym miejscem krwawienia są płuca. Od tego czasu, wprowadzające w błąd określenie „cpistaxis" zostało zastąpione przez pojęcie „exercise induced pulomary hemorrage” (EIPH) (GERTSEN i DAWSON, 1977: PA-SCOE i WHEAT, 1980). EIPH charakteryzuje się wystąpieniem krwawienia do przestrzeni tchawicy i oskrzeli po silnych obciążeniach (PASCOE i RAPI IEL, 1982). Zazwyczaj chodzi o krwawienia miernego do średniego stopnia, rzadziej o silne krwawienia (H1LL1DGE i WH1TLOCK, 1986), które czasami mogą prowadzić nawet do zejść śmiertelnych (PFAFF, 1976, BOUR-KE.I978). W normalnych przypadkach krwawienie, krótko po wysiłku uspokaja się samo, jednak występują także przypadki wielotygodniowego krwawienia ze spadkiem hematokrytu do 21% (ARTHUR, 1980). Fenomen krwawienia wysiłkowego występuje zazwyczaj sporadycznie. W związku z tym, działania profilaktyczne w pojedynczych przypadkach nie są możliwe. Według COOKA (1974) krwawienia wysiłkowe należy traktować niejako chorobę, lecz jako kliniczny objaw choroby. Krwawienia z płuc obserwowane są przede wszystkim u koni wyścigowych (konie pełnej krwi i kłusaki), ale także u wielu innych ras koni w związku z dużym obciążeniem wysiłkowym. W badaniach populacji, w zależności od autora, odsetek pozytywnych wyników endoskopowych przy jednorazowym badaniu, wynosił od 32 do 75% (np. SPE-IRS, 1982: 32,4%; MASON, 1983: 46,8%; RAPHEL i SOMA, 1982: 75,4%). Także brak krwi w tchawicy, przy jednorazowym badaniu endoskopowym, według PASCOE i RAPHELA (1982) nie wykluczają możliwości przebytego krwawienia do płuc.

Diagnostyka

EIPH musi być odróżnione w diagnostyce różnicowej od innych obrazów chorobowych, które przebiegają z krwawieniem z nosa, takich jak: schorzenia worków powietrznych, nowotwory w jamie nosa i gardła, progresywny krwiak kości sitowej, wrzodzicjącc zapalenie nosa i spowodowane urazem uszkodzenia czaszki.

W przebiegu EIPH krwawienie z nosa widoczne na zewnątrz, po obciążeniu występuje relatywnie rzadko- mianowicie u około 2% koni. U większości koni, które wykazują objawy EIPH,