Kszta�towanie �rodowiska

Podatność gleby na zmyw

= ------

udział frakcji iłu (<0,002) .

Klasyfikacja opadów w/g Gila⁷*

Rodzaj opadu	Suma opadu mm	Maksymale natężenie mm/min
1. Opad krótkotrwały o niskiej intensywności	do 90	0.01-0.04
2. Opad długotrwały o niskiej intensywności (tzw. opad rozlewny)	90-300	0.08-0.16
3. Krótkotrwały deszcz	do 30	0.5-1.0
4. Krótkotrwała ulewa (burza)	30-50	1.4-2.2
5. Deszcz nawalny	60-90	0.8-1.0
6. Opad rozlewny (0,01-0,16 ram/min) przechodzący okresowo w ulewny (1,4-2.2 mm/min)	90-300	-

i*

Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Biblit. Monit. Srodow. Warszawa 1994

Erozja gleby — ■ niszczenie powierzchni gleby i zdzieranie jej przez wodę lub wiatr. Zjawisko to, naturalne i zawsze występujące, jest znacznie spotęgowane przez nieostrożną gospodarkę człowieka. Szkodliwość erozji gleby polega na zmniejszaniu miąższości poziomu próchhicznego i na niepostrzeżonym sumowaniu się efektów erozyjnych.

Cyfrowa metoda parametryczna USŁE (Unwersal SoilLoss Eąuation) (Wischmeier i Smith 1978] A = R-K-L-SCP

A —wielkość strat gleby na jednostkę powierzchni

R-opady

K— erozyjność gleb

L - długość zbocza

S — nachylenie zbocza

C — rodzaj okrywy roślinnej

P— zabiegi przeciwerozyjne

7

Hańczowa =..--------- (0.24)

29

52

Żurawica --------- (13)

4

Najcięższa gleba w Polsce zawiera 85% części spławialnych (okolice Dobrogostowa)

Proces stokowy - grawitacyjne przemieszczanie cząstek glebowych wraz z nagromadzoną masą organiczną po stoku ku dolinie. Prowadzi do zmniejszania się miąższości warstwy uprawnej w części górnej (przywododziałowej) i środkowej (zbocze) oraz zwiększanie tej warstwy w dolnej części stoku (dolina). Zjawisko to powoduje, iż największe plony uzyskuje się w części dolnej stoku

Spływ nienasycony - występuje wówczas, gdy zdolność infiltracyjna gleby nie jest całkowicie wyczerpana, ale ze względu na zasklepienie wierzchniej warstwy gleby i dużą dynamikę opadu woda spływa do podnóża stoku.

Spływ nasycony - występuje wówczas, gdy gleba osiągnęła stan maksymalnej pojemności i nadmiar opadu musi spłynąć w dół stoku.

Rozbryzg - jest to odrywanie i odrzucanie przez krople wody deszczowej drobnych cząstek gleby połączone z ubijaniem i zamulaniem powierzchni gruntu.

•    Wzrost ilości zmywanego materiału glebowego w zależności od nachylenia zbocza:

A = /^1,4

•    Wzrost ilości zmywanego materiału glebowego w zależności od długości zbocza

A-L^0,6

Ilość lat potrzebnych do zmycia 18 cm warstwy gleby (Bennet 1995)

Okrywa roślinna Ilość lat

Pierwotna puszcza 5 750 000 Trwała darń    82 150

Rośliny uprawne    110

Czarny ugór    18

gdzie:

Glebochronna wartość różnego użytkowania gruntów (Gil 19.86]

Okrywa roślinna	Ilość zmytej
	gleby t/hą
Łąka	0.1
Zboża	2.2
Okopowe	243

A - ilość spłukanego materiału glebowego w kg /- nachylenie terenu w %

L - długość zbocza w metrach