list poetycki1

. „,,v*uinw, wznosił gatunek na wyżyny arty/tnu.

Ul i 5Uatci\mU Tforitt lwu, WYI; WoM kurii (Ulu hmiMw, „hin^lntiutUwo V«UV\e" \912, / ł,M tfattiola,

Dm luty łW\U\iw Juliwia Słowłdurfo w (unKtji rpupucnrio arfumcfHu, „Zmyty Hiuiont Uwwtttyełu htot HifttyCJMtnaidtt" w \1, \NQ

Marek Piechota

Zob. też Korespondencja, lisi poetycki, Podróż UST POTOCKI

Świadomość gatunkowa w XlX-wiccznych poetykach sformułowanych, list poetycki, tak popularny w literaturze w. XVIII, nie doczekał się większej uwagi ze strony ówczesnych prawodawców sztuki rymotwórczej. Obszerniejsze rozważania poświęcili mu dopiero E. Słowacki (Prawidła wymowy i poezji, wyd. 1826) i J. F. Królikowski (Ryj poetyki wedle przepisów teorii..., wyd. 1828), oni też wprowadzili nazwę tego gatunku („list poetyczny”

- Słowacki, „list poetycki” - Królikowski). Próby definicji i klasyfikacji gatunku podejmują również J. Korzeniowski (Kurs poezji, 1829), H. Cegielski (Nauka poezji, 1845) i A. Bądzkiewicz (Teoria poezji, 1815).

Wszyscy oni podkreślają związki listu poetyckiego z użytkowym, z owego powinowactwa

(wywodząc specyficzne właściwości opisywanego gatunku. Należy do nich określona sytuacja komunikacyjna (adresat osobowy bliski nadawcy listu, dzieląca ich odległość). Właściwa listom różnorodność tematyczna oraz ton „rozmowy” ukazują, że emocjonalny związek adresata i nadawcy ma wpływ na wybór tematyki, najczęściej obejmującej, jak to określa Królikowski, „zdarzenia i stosunki dnia codziennego albo udzielanie myśli i uczuć”. Autorzy poetyk akcentują też brak ścisłych rygorów kompozycyjnych, swobodę i urozmaicenie narracji. Aczkolwiek styl listu poetyckiego, stosownie do tematu, może być rozmaity, jednak prawie wszyscy teoretycy określają go jako „lekki”, „uczuciowy”, „nieprzymuszony”, „naiwny”. Dostrzegają też inne jeszcze możliwości tkwiące w naturze listu: wyraziste ujawnianie uczuć, wypowiadanie sądów czy opisywanie świata przez pryzmat osobowości nadawcy. „Listami lirycznymi” nazywa Królikowski niektóre z dokonań