Siły te możemy podzielić na czynne i bierne (siły reakcji). Wśród sił czynnych jest zawsze siła przyciągania ziemskiego, bo wynika to z faktu, że punkt materialny, którego ruch opisujemy, znajduje się w polu ziemskim. Przyjmujemy, że Ziemia jest kulą o promieniu R i masie M. Natomiast punkt materialny M, którego masa jest równa m, znajduje się w odległości h od powierzchni Ziemi (rys. 3).
VQ
h
R
m - masa punktu materialnego
R- średni promień kuli ziemskiej ~ 6370 [km]
Rys. 3
Masy M i m oddziałują na siebie siłami takimi samymi co do wartości, skierowanymi wzdłuż prostej łączącej te punkty. Wartość siły wzajemnego oddziaływania oznaczymy przez Q. Siłę tę, z jaką Ziemia oddziałuje na każdą masę m umieszczoną w polu ziemskim, nazywamy siłą przyciągania ziemskiego. Jej wartość można zapisać w postaci:
Załom siła przyciągania jest co do wartości odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości masy od środka Ziemi. Jeżeli opisujemy ruch masy m w niewielkiej odległości od powierzchni Ziemi, to h«R i wówczas przyjmujemy, że:
(4)
Q = m • g = const.
Sili,- tę praktycznie przyjmuje się jako siłę ciężkości masy.
/ podanej zależności określamy masę:
m = — = const. (5)
g
gdzie: Q - wartość siły przyciągania ziemskiego [N],
m - masa punktu materialnego pozostającego w polu ziemskim [kg],
g
m |
II s>° OO |
m |
~ 10 |
m |
~T |
2 | |||
Ls J |
_s J |
Ls J |
- średnie przyspieszenie ziemskie, które
w różnych punktach na powierzchni Ziemi jest różne, przyjmowane jako równe 10 —.
l ale więc dwie masy: mi i m2 mająróżne ciężary:
(6)
Q, =m, -g
Q2 = m2 ' g
ili|d iloraz ciężarów jest równy stosunkowi ich mas:
(.), m 2
1.2. Różniczkowe równania ruchu punktu materialnego
Nu punki materialny M działa układ sił (czynnych i sił reakcji) P! ... Pn (rys. 4), i żyli na masę działa siła wypadkowa W :
W I* £l>
i-i
(7)