138
Określić siły reakcji więzów belki pokazanej na rys. 80. Belka w punkcie A jest przytwierdzona do ściany, obciążona siłą ciężkości P oraz siłą G przyłożona pod kątem a do osi belki. Na belkę działa dodatkowo para sił o momencie M.
a,
1 - długość belki [m].
Dane:
M [N-m],
Rys. 80
Szukamy np. momentu przytwierdzenia w punkcie A. W punkcie A wprowa dzono więzy typu przegub płaski i zaczepiono tam szukany moment niewiadomy MAujako moment czynny (rys. 81).
M
Sep
Rys. 81
Bryła może obracać się względem punktu A. Praca wirtualna sił czynnych:
8L = Ma • 8<p = | M + ^P-1—jG-l-sina-MAu |8<p = 0.
Ponieważ 8<p^0, to: M + -^P-l-^-G-l-sina-MAu =0. Moment utwierdzenia wynosi więc:
MAu =M + ^(P-G-sina)L
Jeżeli szukamy sił reakcji w punkcie przytwierdzenia A, to postępujemy pik dalej.
a) Wyznaczanie składowej XA reakcji w punkcie A.
W punkcie A (rys. 82 i 83) wprowadzamy więzy tak, aby możliwe było przesunięcie bryły na kierunku osi x układu odniesienia, a siłę reakcji XA wprowadzamy jako siłę czynną.
G
Rys. 82
Przy tak założonych więzach praca przygotowana będzie wynosić:
8L = P-8rA = (XA-G-coscx)8rA =0, ale 5rA * 0, czyli:
XA-G-cosa = 0.
Składowa reakcji na kierunku osi x układu odniesienia wynosi:
XA =Gcosa.
b) Wyznaczanie składowej YA reakcji w punkcie A.
Podobnie postępujemy w przypadku określania reakcji YA. W celu określenia składowej YA w punkcie A wprowadzamy takie więzy, aby możliwe było tylko przemieszczenie bryły na kierunku osi y. Siła YA jest tu siłą czynną:
Rys. 83
8L = P-8^ = (YA + G • sin a - P) 8rA = 0, ale 8rA s* 0, czyli:
Ya + Gsina-P = 0,
Ya =P-Gsina.