140
Przykład 21
Określić reakcje układu płaskiego w punkcie C.
W punkcie C układu występują więzy typu podpora stała, której reakcję w płaszczyźnie xy przewidujemy jako dwie składowe wzajemnie do siebie prostopadłe. Przyjmujemy układ współrzędnych xy. Określamy składową Yc. Podporę zastępujemy takim więzem, aby możliwe było przemieszczenie na kierunku Yc (rys. 84).
p11 - ciężary własne brył [N], a - kąt pochylenia bryły 1.
Dane:
AB = BC = 1 - wielkości geometryczne [m],
M - moment pary sił działających na bryłę 2 [N-m], G - siła czynna działająca na przegub B [N],
Określimy przemieszczenia przygotowane poszczególnych brył. Bryła 1 może obracać się dokoła punktu A. Bryła 2 jest w ruchu płaskim i jej środek chwilowego obrotu jest w punkcie A. Z kinematyki, z rozkładu prędkości możemy więc wykorzystać zależności na promienie i obroty przygotowane:
8rB = AB • Sep! = AB • 8<p2, bo vB = ABco^ABgc^,
8rc=AC-8(p2, bovc=AC-G)2.
Z geometrii układu wiadomo, że:
8rc — 2 -1 -8cp2 cosa,
8rB = 1 • 8cp, = 1 • 8cp2, czyli:
Sep, =8cp2.
Praca przygotowana układu sił będzie równa: 8l, = 8L, + 8L2 =0,
- I* • 1 • cos a + G • 1 • sin a 18<p,,
8L, =MA -8cp|
8L2 = P • 8^ + Md ■ 8(p2 = Ma • 8<p2
2-Yc -1-cosa-—P2 -1-cosa-M J8(p2,
SL = | P, -1-cosa + G -1-sina-f 2-Yr -1-cosa-—P, -1-cosa-M ]——-.
2 1 2 J 2-1-cosa
ale:
8rc ^ 0, czyli:
—^-(P, +3-P2)l-cosa + G-l-sina + 2-Yc -l-cosa-M = 0, stąd mamy:
v 2 • M + (P, + 3 • P2) 1 • cos a - 2 • G • 1 • sin a
— .
4- 1-cosa
Podobnie postąpimy, określając składową Xc w punkcie C.
Bryła 1 może wykonywać ru^lp obrotowy dokoła punktu A, bryła 2 jest w ruchu płaskim o chwilowym środku obrotu w punkcie C2 (rys. 85):
8r0 = AB-Scp, =BC2 -8<p2, bo vB = AB -co, =BC2 -oo2, 8rc = CC2 • 8(p2, bo vc =CC2-ft)2.
Bok AC2 trójkąta ACC2 wynosi:
AC
AC2 = —— = 2 • AB = 2-1, cos a
CC2=AC2-AB = 1,
8rB = 1 - 8<p, =l-8(p2,
Sep, =8<p2.