26
a wartością ich średniej arytmetycznej /Andrzej Góralski* Metody opisu i wnioskowania statystycznego v psychologii. Warszawa 1976, s. 57/» Można je oznaczyć następuj ąco:
dx ■
dx - symbol odchylenia średniego - pierwsza litera od słowa "dyspersja"
x = /X - M / + ...../J^ - / (Uwaga: przy dodawaniu różnic nie bierzemy
pod uwagę znaku dlatego źe bierzemy
pod uwagę sam odstęp - odległość bezwzględna)
Podstawiając do tego wzoru dane z przykładu otrzymujemy;
dx - |
To" j/77 " |
26,6/ + |
/33 - |
26,6/ + | |
d = |
196,4 |
d |
X |
10 |
X |
dy = |
To" C/47 |
- 27,4/ |
/34 |
- 27,4/ | |
dy = |
142 |
dy |
10 |
6/ + /26,6 ~ 8/ + /26,6 - 9/ + / 26,6 - 5/ + /26,6 - 1/J = 19,64
/47 - 27,4/ + / 35 - 27,4/ + /27,4 - 23/ + /27,4 - 19/ + /56 - 27,4/+
/27,4 - 16/ + /27,4 - 5/ + /3ó - 27,4/ + /27,4 - 3/J
dy - 14,2
Odchylenie przeciętne dla szeregu x równe 19,64 i ula szeregu y równe 14,2 mówi nam, że w świadomości respondentów wymienione zawody względnie stanowiska bardziej różnią się między sobą pod względem dochodu aniżeli poważania społecznego,
b/ odchylenie standardowe - częściej niż odchylenie przeciętne oblicza się odchylenie standardowe. Odchylenie średnie bowiem, mimo swej poglądowości, jest mało przydatne z uwagi na trudności analityczne, jakie są związane z operowaniem sumami wartości bezwzględnych. Istotna różnica pomiędzy odchyleniem przeciętnym polega na podnoszeniu różnic pomiędzy poszczególnymi pomiarami a średnią arytmetyczną do kwadratu i- obliczeniu z sumy kwadratów pierwiastka, W ostateczności otrzymujemy wynik podobny do odchylenia pr:nciętnego /chociaż nie ten sam/.
Ażeby otrzymać odchylenie standardowe 21a szeregu x podstawiamy dane do wzoru:
2
Najpierw dodajemy kwadraty różnic, czy... obliczamy sigma x“
Z x2 = /77-26,6/2 + /68-26,6/2 + /23->S,6/2 + /20-26,S/2 + /22-26,6/2 + /33-26,6/2+ /8-26,6/2 + /9-26,6/2 + /5-26,f/2 + /1-26.6/2 = 61.50,4
6150.4
14,8
10 x
Następnie obliczamy odchylenia standar: we dla szeregu y
£y2 = /47-27,4/2 + /35-27,4/2 + /23-2’4/2 + /19-27.4/2 + /56-27,4/2 + /34-27,4/2+ /16-27,4/2 + /5-27,4/2 + /3Ó-27,/2 + /3-27,4/2 = 2679,85