52
Najczęściej stosuje się rozdzielacze;
- dwupołożeniowe, dwudrogowe (2/2), służące do otwierania i zamykania drogi przepływu,
- dwupołożeniowe, czterodrogowe (2/4), przeznaczone do sterowania siłownikami dwustronnego działania,
- trój- i więcej położeniowe, o czterech i więcej drogach przepływu, odpowiednio do spełnianych przez rozdzielacz funkcji.
Na schematach symbolicznych liczba kwadratów odpowiada liczbie położeń suwaka rozdzielacza, linie w kwadratach wskazują drogi połączeń. Rozdzielacze usytuowane są między pompą i silnikiem hydraulicznym (rys. 4.11) i mogą być sterowane ręcznie, mechanicznie, elektrycznie, hydraulicznie i pneumatycznie. Zawory odcinające są uruchamiane doraźnie i albo są całkowicie otwarte,
albo całkowicie zamknięte.
Rys.4.12. Przykład zaworu zwrotnego kulkowego i symbol graficzny zaworu
Zawory zwrotne
umożliwiają przepływ czynnika roboczego tylko w jednym kierunku. Zamykają się one samoczynnie gdy kierunek przepływu zmienia się na odwrotny lub gdy nastąpi równowaga ciśnień po obu stronach elementu zamykającego (rys. 4.12).
3
Rys. 4.13. Przykład włączenia w obieg zaworu maksymalnego: 1 — pompa wyporowa, 2 — zawór maksymalny
(bezpieczeństwa), 3 - siłownik
B. Zawory sterujące ciśnieniem
Obejmują one zawory maksymalne zwane ciśnieniowymi albo nadmiarowymi. Zawory maksymalne oraz zawory redukcyjne i różnicowe utrzymują stałe ciśnienie czynnika roboczego .w przewodzie tłocznym (rys. 4.13). Gdy wydajność pompy jest większa niż odbiór cieczy przez siłownik, zawór jest otwarty i nadmiar cieczy spływa odgałęzieniem do zbiornika: Stąd też na^wa - zawory przelewowe.
W jednym układzie hydraulicznym może pracować jednocześnie kilka zaworów maksymalnych przelewowych, ustalających ciśnienie w różnych gałęziach obwodu.
p;i_‘ _
Zawory redukcyjne utrzymują stale obniżone ciśnienie za zaworem, niezależnie od ciśnienia panującego przed zaworem. W zaworze tłoczek jest obciążony z jednej $trpny siłą Fs sprężyny (rys. 4.14), z drugiej, ciśnieniem p panującym za zaworem. Z równowagi sił działających na tłoczek
- PA
wynika, że ciśnienie p jest stale, ponieważ powierzchnia A tłoka jest stała.
Rys.4.14. Zawór redukcyjny: a) schemat zasady działania; b) symbol graficzny
i
i
j
Warunkiem prawidłowego działania zaworu jest stały, choćby nieznaczny odpływ oleju z zaworu do zbiornika oraz utrzymanie ciśnienia p0 > p.
Zawory różnicowe mają za zadanie utrzymanie stałej różnicy ciśnienia między dwiema gałęziami obiegu, tzn. przed i za zaworem.
C. Zawory sterujące natężeniem przepływu
Zadanie to spełnia zawór dławiący (dławik), który umieszcza się na drodze przepływu oleju w celu ograniczenia lub regulacji:
- natężenia przepływu czynnika roboczego;
- wytworzenia spadku ciśnienia - przez lokalne przewężenie przekroju przepływowego.
Podczas przepływu oleju przez dławik następują straty mocy. Korzystne jest umieszczenie dławią na wypływie oleju, ze -względu na odprowadzenie nagrzanego przepływem oleju do' zbiornika, a nie do komory silnika hydraulicznego (rys. 4.15).
Ciśnienie p w roboczej części cylindra hydraulicznego 1 jest równe ciśnieniu, z którym pracuje pompa 2 i jest ustalane zaworem maksymalnym - przelewowym 3. Rys uproszczony schemat układu odprowadzającym nadmiar oleju do zbiór- hydraulicznego z dławikiem umieszczo-nika 4. Dławik 5 umieszczony po stronie nym na wypływie z cylindra
.■\*v ■