Obraz3

PYTANIA, ZADANIA. TESTY. ZAKRES ROZSZERZONY

112. i Wskaż zdanie fałszywe, dotyczące budowy i funkcjonowania łożyska człowieka.

a.    Łożysko zaczyna się tworzyć ok. 12. dnia po zapłodnieniu.

b.    Łożysko składa się z kosmówki pochodzenia zarodkowego i doczesnej, pochodzącej z błony śluzowej macicy.

c.    Krew matki dopływa do łożyska tętnicami macicznymi do przestrzeni międzykosmkowej, skąd są pobierane substancje odżywcze i oddawane metabolity przez kosmki kosmówki; odpływa żyłami.

d.    Około 5. tygodnia ciąży łożysko przejmuje funkcję wydzielania progesteronu po zanikających ciałkach żółtych, stając się na czas ciąży wielkim gruczołem dokrewnym.

e.    Łożysko składa się z kosmówki, pochodzącej od matki, i tkanki doczesnej pochodzenia zarodkowego.

f.    Do kosmków łożyska dochodzą naczynia płodu.

g.    Krew matki wymienia się w przestrzeni międzykosmkowej 3^4- razy na minutę.

VII ■ Ewolucjonizm

1. ^m.tM: Wskaż fałszywe stwierdzenie o ewolucji:

a.    Surowcem ewolucji jest zmienność genetyczna, której źródłem są mutacje i rekombinacje.

b.    Dobór naturalny działa tylko na te mutacje, które wykazują efekt fenotypowy.

c.    Mutacje niewykazujące efektu fenotypowego mogą zostać utrwalone w populacji wskutek dryfu genetycznego.

d.    Jednym z podstawowych mechanizmów ewolucji jest dziedziczenie cech nabytych w czasie życia osobnika.

2L 2[kl Uzupełnij poniższe zestawienie, podając odpowiedni narząd (organ) homologiczny zamiast oznaczeń (a), (b), (c) i (d).

płetwa piersiowa ryby trzonopłetwej - (a) konia; pęcherz plawny karpia - (b) żaby; łuski jaszczurki - (c) strusia; makrosporofile sagowca (rośliny nagonasiennej) -(d) trawy.

3.    f ii. Na przykładzie dwóch wybranych gatunków organizmów wykaż, że wskutek życia w podobnych warunkach niespokrewnione ze sobą organizmy zyskują podobne adaptacje, upodabniając się do siebie.

4.    Uzupełnij poniższy tekst. Zamiast oznaczeń (a), (b), (c) i (d) wpisz właściwe wyrazy.

Płuca kręgowców lądowych, ślimaków płucodysznych i pajęczaków są przykładem narządów (a), pełnią

113. *p»ł    Poniższe fragmenty zdań (a—f) podziel na

dwie kategorie:

1)    zdania odnoszące się do okresu determinacji płci;

2)    zdania charakteryzujące okres dojrzewania płciowego.

Fragmenty zdań:

a)    występuje we wczesnym okresie życia płodowego;

b)    następuje aktywacja osi podwzgórze-przysadka--gonady;

c)    ujawniają się cechy fenotypowo-dymorficzne, tj. Il-rzędowe cechy płciowe;

d)    przebiegające procesy są nieodwracalne, różnicują się: mózg, gonady i dodatkowe narządy płciowe;

e)    w tym okresie następuje intensywny wzrost poziomu hormonów płciowych, wzrost narządów płciowych i zainteresowanie płcią przeciwną;

f)    u zwierząt podanie w tym okresie hormonów zaburza różnicowanie płciowe.

bowiem podobną funkcję i mają zbliżoną budowę, ale odmienne pochodzenie. Przykładem takich organów u roślin są (b) i liściopodobne twory: liściaki i gałęziaki. Śladem ewolucji w budowie organizmów są narządy (c), które u przodków tych organizmów były rozwinięte, a uległy redukcji, ponieważ przestały być potrzebne. Na przykład człowiek ma pozostałość szkieletu (d) - narządu, który jest dobrze rozwinięty u wielu naczelnych.

S«    W pewnym okresie życia zarodkowego czło

wieka występują szczeliny skrzelowe, które później zarastają.

Wskaż poprawne wytłumaczenie tego zjawiska.

a.    Skrzela umożliwiają oddychanie zarodka zanurzonego w płynie owodniowym.

b.    Podobieństwo tych szczelin do szczelin skrze! o-wych jest czysto przypadkowe.

c.    Szczeliny te stanowią dziedzictwo ewolucyjne -pozostałość po przodku, który prowadził wodny tryb życia.

d.    Podobieństwo tych szczelin do skrzeli jest analogią - wynikiem konwergencji.

€£»    Przedrzcźniacz galapagoski, jeden

z ptaków badanych przez Darwina na Galapagos, jest podobny do amerykańskiego przedrzeźniacza północnego. Na archipelagu Galapagos tworzy on 9 podgatunków, uważanych przez niektórych badaczy za odrębne gatunki.

56