Stosunek chorego do lekarza, do innych osób, do otaczających go rzeczy
Obserwację pacjenta rozpoczynamy od pierwszej chwili spotkania z nim. Jak się on zachowuje w gabinecie badań? Jak siada przy stole lub biurku? Co czyni na sali chorych? Czy leży biernie na łóżku? Czy do szpitala wziął radio i książki, czy też słoiki z pożywieniem? Czy przy łóżku jest basen lub kaczka? Takie pozornie małe szczegóły mówią dużo o osobowości pacjenta, o stopniu wyczerpania i osłabienia chorobą, o potrzebie ewentualnej zmiany planu badania fizycznego.
Stan jasności umysłu, orientacji i poziomu świadomości bada się pytając
0 adres, liczbę członków rodziny i ich charakterystykę, o wydarzenia z obecnego dnia, z dnia poprzedniego i sprzed roku, o fakty dotyczące zawodu lub ogólnie znanych spraw z życia otaczającego środowiska. Ocenia się trafność
1 szybkość odpowiedzi, tendencję do nawiązywania dialogu, lub też utratę wątku, brak logiki, senność lub zupełny brak reakcji na pytania. Wyróżnić można 3 poziomy orientacji i świadomości, które zapisuje się w dokumentacji: 1) fakty dotyczące samego chorego, 2) fakty dotyczące rodziny i bliskiego środowiska, a także szpitala lub poradni oraz celów wizyty u lekarza, oraz 3) fakty dotyczące życia społecznego, kultury, literatury, a nawet sztuki lub nauki.
Poniżej przedstawiono listę ważniejszych ogólnych objawów, które mogą być przedmiotem obserwacji na etapie wstępnego ogólnego badania. Są to wybrane przykłady — w rzeczywistości może ich być o wiele więcej. Szybkie określenie tych cech stanowi istotę ogólnego badania. Jest ono wstępem do dalszych szczegółowych badań według systematycznego ich układu.
W liście podano kolejno: po lewej — przykłady zmian w zachowaniu, po prawej — niektóre zewnętrzne objawy zauważalne przy wstępnym badaniu ogólnym.
Przykłady
Zmiany w zacho- Interpretacja waniu
Chory może znajdować się w różnych stanach psycho-emocjonalnych, które wyrażają się np. brakiem współpracy, wrogością, gniewem, odmową, brakiem zaufania, podejrzliwością, rezygnacją, zamknięciem się w sobie lub stanami o odwrotnym wręcz charakterze
Mimika twarzy Wyrażać może lęk, pobudzenie, depresję, apatię, zakłopotanie. Brak mimiki występuje w parkinsonizmie
263