Poszczególne etapy glikolizy przedstawiono poniżej.
Q Glukoza jest fosforylawana przez ATP i powstaje glukozo-6-fosforan oraz ADP- Reakcję tę katalizuje enzym heksokinaza.
CH.OH CHfiPO-,*
glukoza gIukozo-6-fosforan
@ GIukozo-6-fosforan zastaje przekształcony przez izomerazę glukozo-fosforanową we frukt0zo-6-fosforan Podczas tej izomeryzacji zachodzi przekształcenie ajdozy w ketozę) co jest lepiej widoczne, gdy pokaże się te cząsteczki w postaci wzorów łańcuchowych.
CH*OPq^ h/h—°\H |
izomeraza o CHfiH głukozofosfotanowa \| | |
Kom m)! |
fOŁ | |
H OH |
HÓ h | |
głufcoro-6-tosforan |
fruktozo-6-fosforan | |
H | ||
V 1 |
CHjOH | |
M f ^ izomanza! glukozo fos foraripwa |
ć=o i | |
T H—C—OH |
HO C H 1 H—C—OH 1 H—C—OH ch2opo3? | |
1 H—C—OH CHjOPOa*' |
glukozo-6-fosforan : fruktozo-6-fosforan
(aidoza) 1 (ketoza)
Q Fruktozo-6-fosforan jest fosforylowany przez ATP i przechodzi w fruk-tozo-l,6-bisfasfóran oraz ADP. Enzymem katalizującym tę reakcję jest fosfofruktokinaza (PkJf).
chjOm
H \ i ✓OM
OH H
hAtto^lMtoran
ATP
fostornjitokmaza
CHjOPOj
OH H
fruktozo-1,6-bistosJoran
- ADP * H
Aldolaza rozszczepia fruktozo-l,6-bisfosforan (cząsteczkę sześciówę głową) na dwie trójwęglowe cząsteczki, aldehyd 3-fosfoglicerynowy
i fosfodihydroksyaceton. | ||
CHjOPOjł“ |
CHjOPO,*- |
H .O |
1 | ||
c=o |
c=o |
c |
aldolaza |
1 |
H p —OH |
H—C—OH 1 H—c—Oh |
1 H |
T CHjOPOj2* |
CMaOPOj2- | ||
fruktozo-1,6- |
fosfodihydroksyaceton |
aldehyd |
-bisfosloran |
3-fosfogbcerynowy |
Aldehyd 3-fosfoglicerynowy jest jedyną cząsteczką, która nadaje się do wykorzystania w dalszych etapadiglikelizy. Niemniej jednak fosfodihydroksyaceton wytworzony w poprzedniej reakcji może szybko zostać przekształcony w aldehyd 3-fosfoęlicervno wy dziękiizomera-zię fajozofosfotanówej Jest to reakcja równoważona; gdy aldfihyd 3-fos fngl icesynowy jest zużywany w dalszych reakcjad^glikolizy, w zamian więcej fosfodihydroksyacetonu przechodzi w aldehyd 3-fos£ogliceryBOwy. W ten skuteczny sposób z każdej cząstecziu_fruk-tozozLó^usfosforanu tworzą się dwie cząsteczki aldehydu 3-fpsfogh-cerynowego. które uczestniczą w dalszych etapach szlaku.
izomeraza 9
iriozofostoranowa
C=0 . —• H—C—OH
I
CHjOP03?" CHjOPO/
fosfodihydroksyaceton (ketoza) aldehyd 3-tosfoghcerynowy (aldoza)
6. Aldfihyd-3-fosfoglicerynow y jest przekształcany w lJl-bisfosługlicery-nian. Reakcję tę katalizuje dehydrogenaza aldehydu 3-tosfoglicery-nowego z użyciem fosforanu ‘ NAQ\ Energia do
tworzenia Wy^nynpnergpfyęappgo wiąyąpia fosforanowego pochodzi z ułlcnianra aldehydowej grupy aldfjiyrili 3-fosfoglicerynowego
Opa2
V
H—ć—OH + MAOH . H'
I
V/ dehydrogenaza
aldehydu
3-toefoghcefynowego
H—C—OH + NAD* ♦ P, ■ " -
CHjOPOj2" aldehyd 3-fosfoglicerynowy
CHjOPO/
1.3-bisfosloglicerynian (1.3-BPG)