organy wewn

z uwzględnieniem liczebności poszczególnych frakcji, W ramach frakcji występują też przedstawiciele rządu. Zasadniczo czas przeznaczony na jedno wystąpienie to 15 minut, ale na żądanie frakcji może być wydłużony do 45 minut. Warto dodać, żc zasady te uznał FTK za zgodne w gwarantowanym (w art. 38 ust. 1 UZ) każdemu deputowanemu prawem do występowania na forum izby. Stanął bowiem na stanowisku połączenia tego prawa z koniecznością zapewnienia Bundestagowi zdolności do efektywnego działania²⁷.

Kolejność wystąpień posłów ustala przewodniczący Bundestagu, ale w praktyce duży wpływ na nią mają ustalenia Rady Seniorów dotyczące porządku obrad. Poza kolejnością udziela on głosu deputowanym w sprawach dotyczących regulaminu izby oraz dla złożenia oświadczeń. Mówcy, gdy się na to zgodzi przewodniczący, można zadawać pytania.

Przewodniczący posiedzenia dba o dyscyplinę w trakcie jego trwania. Może on udzielić napomnienia mówcy odchodzącemu w swoim wystąpieniu od tematu posiedzenia, a w ostateczności wykluczyć go z uczestnictwa w tym, a nawet w następnych posiedzeniach — wykluczenie może obejmować maksimum 30 dni posiedzeń. Zwyczajowo tych środków dyscyplinujących nic stosuje do przemawiających w Bundestagu członków rządu federalnego i Bundesratu. Przewodniczący posiedzenia może także zarządzić wyprowadzenie kogoś z sali, a nawet opróżnienie całej galerii dla publiczności. Ma także prawo przerwać obrady lub zawiesić je na określony czas.

O ile Ustawa Zasadnicza nie stanowi inaczej, uchwały Bundestagu podejmowane są zwykłą większością oddanych głosów. Do wyjątków od tej zasady należy wymóg większości absolutnej, występujący nr.in. przy wyborze kanclerza federalnego oraz wymóg większości kwalifikowanej 2/3, występujący m.in. przy wyłączeniu jawności obrad i zmianie UZ. Par. 45 ust. 1 regulaminu Bundestagu stanowi, że izba jest zdolna do podejmowania uchwał przy kworum przekraczającym połowę jej członków. W par. 45 ust. 2 przyjmuje się równocześnie domniemanie, że kworum istnieje dopóki nie podda go w wątpliwość grupa przynajmniej 5% posłów lub frakcja, a prezydium posiedzenia jednomyślnie go nie potwierdzi. Gdy tego nie uczyni, zarządza, aby w następnym głosowaniu dokładnie policzyć kworum.

ORGANY WEWNĘTRZNE

Przewodniczący Bundestagu jest wybierany na cały okres kadencji i nie może być w jej trakcie odwołany. Oznacza to, że nie odpowiada on politycznie przed izbą. Rozwiązanie takie służy nie tylko wzmocnieniu jego pozycji, ale

²⁷ BYerfGE, t.10, s. 4 i nast., art. 60, s. 374 i nast.

równocześnie umożliwia mu bezstronne przewodniczenie parlamentowi, uw 1-niając go od konsekwencji nacisków politycznych (przestaje on być zakładnikiem większości). Pełni wewnętrzne funkcje kierownicze, m.in.: zarządza wewnętrznymi sprawami finansowymi i administracyjnymi izby, zwołuje posiedzenia, przewodniczy im i kieruje obradami, zapewnia lad podczas obrad i w budynku Bundestagu, koordynuje prace komisji parlamentarnych i innych organów wewnętrznych izby, kieruje aparatem adminislracyjno-pomocniczym izby. Ponadto reprezentuje on Bundestag na zewnątrz.

Wiceprzewodniczący Bundestagu wybierani są przez izbę z poszczególnych frakcji, z tym żc — w myśl par. 7 ust. 6 regulaminu Bundestagu — w razie, gdy przewodniczący nie może wypełniać swoich funkcji, zastępuje go ..jeden z wiceprzewodniczących, pochodzący z drugiej pod względem liczebności frakcji”.

Prezydium Bundestagu składa się z przewodniczącego Bundestagu i je go zastępców. Jest to organ opiniodawczo-doradczy przewodniczącego, stanov ą-cy forum, na którym omawiane są ważniejsze sprawy wchodzące w zakres czynności przewodniczącego Bundestagu, a zwłaszcza kwestie związane z wykładnią przepisów regulaminu oraz z relacjami między izbą a innymi naczelnymi organami państwa.

Rada Seniorów składa się z przewodniczącego Bundestagu, jego zastępców oraz 23 deputowanych, delegowanych do niej przez poszczególne frakcje — proporcjonalnie do ich liczebności. Ma ona charakter wewnętrznego organu kierowniczego izby, mimo iż formalnie do jej zadań należy — w myśl par. 6 ust. 2 regulaminu Bundestagu — jedynie „wspieranie” przewodniczącego Bundestagu. W praktyce wykonuje on swoje funkcje, stosując się do stanowiska Rady. Ponadto Rada Seniorów ustala, jak już wspomniałem, porządek dzienny posiedzenia i posiada inne własne kompetencje — np. przedstawia projekt budżetu Bundestagu, rozporządza jego pomieszczeniami. Koordynuje też działalność frakcji — m.in. poprzez doprowadzenie do uzgodnień w sprawie obsadzenia stanowisk przewodniczących komisji Bundestagu na początku jego kadencji.

Komisje są organami powołanymi do rozpatrywania i przygotowywania spraw stanowiących przedmiot prac izby oraz wyrażania opinii w sprawach przekazywanych pod ich obrady przez izbę. Są leż organami kontroli parlamentarnej w zakresie określonym konstytucją i ustawami (w Bundestagu 15 kadencji jest 21 komisji tego rodzaju). Są one podporządkowane izbie, która w pleno może przejąć zadania przez nic realizowane. Bundestag ma swobodę decydowania, jakie komisje powoła w danej kadencji, z tym żc cztery, o których istnieniu wyraźnie stanowi UZ, musi powołać. Są to komisje: petycji, spraw zagranicznych, obrony i spraw UE. Ponadto musi powoływać komisje,