P1020272

156 Rozdział V

zaobserwować tych wszystkich regularności i czynników, które niewątpliwie obecne są w każdym konflikcie. Zatem najbardziej ogólną odpowiedzią na pytanie, jak zabrać się za rozwiązywanie konfliktu, jest zalecenie: przeanalizuj go dokładnie i podziel na składniki. Osobno traktuj emocje, skoncentruj się na uwikłanych w nim interesach, nie bój się grzmotu chwilowego napięcia, jeśli to tylko możliwe, stawaj co chwilę z boku i obserwuj.

Style reakcji na konflikt

Ludzie radzą sobie z konfliktami na różne sposoby. Niektórzy w początkowej fazie mają tendencję do ucieczki od konfliktu, inni chętnie angażują się w niego. Kiedy już zostaną przez spór wciągnięci, również w różny sposób reagują.

W oparciu o szereg najważniejszych teorii przedstawiających zachowanie człowieka w sytuacjach konfliktowych H. L. Tosi i jego współpracownicy stworzyli własny model stylów reakcji na konflikt.¹ Zanim jednak przedstawimy sam model, chcielibyśmy czytelnikowi zaproponować autodiagnozę przeprowadzoną w oparciu o test, który przygotowaliśmy specjalnie w tym celu. Ponieważ jednak test ten nie jest narzędziem sprawdzonymi pod względem psychometrycznym, powinien służyć raczej autorefleksji niż kategorycznemu stawianiu diagnoz. W żadnym razie nie powinno się w oparciu o ten test oceniać i diagnozować innych ludzi. Instrukcja do wypełnienia testu brzmi następująco:

Prosimy ustosunkować się do treści każdego z poniższych twierdzeń, wybierając zawsze jedną z czterech możliwych kategorii odpowiedzi. Po kolei czytaj każde stwierdzenie i w odpowiedniej rubryce zaznaczaj krzyżykiem wybieraną przez siebie odpowiedź. Nie ma tu odpowiedzi

.^gjrie «a rozwiązywanie konfliktu?_

I    ■>konfliktami interpersonalnymi

sobie

twierdzenia	.2 9 c *3 fi	tl 1.5 3	g 11 li	1 ^5li I^1
-----■	i	2	3	4
Y.pfie tylko na wojnie i w miłości wszystkie chwyty są dozwolone - przy rozwiązywaniu konfliktu też.
2. Konflikt to zło, należy go unikać jak ognia.
3. Zwaśnione strony nigdy nie dojdą do satysfakcjonującego rozwiązania — zawsze coś zy-skąją, ale coś równie cennego stracą.
4. Mądrzejszy zawsze ustępuje, nawet gdy racje są po jego stronie.
5. Konflikt to doskonała oka-^zJ^a do poznania siebie i zwaśnionej strony.
6. Również w konflikcie czyjaś wygrana to jednoczesna J^zegrana kogoś innego.
• Najlepiej unikać otwartej yskusji o konflikcie, chyba ^Z? f^1® doprowadzić do jego Hłekontrolow anęj eskalacji.

1

Opisywany model został wyczerpująco przedstawiony w: H. L. Ibń J. R. Rizzo, S. J. Carroll, Managing Organizatiunal Behauiour. Harpef and Row Publiahers, New York 1990.