P1060435

opactwo Plaury-aur*Loirc, |dnc spoczywały relikwie św. Benedykta. Na życzenie papieża Odon udał uę do Italii, aby tam reformować Pod rudami    następcy, Aymarda. Cluny skoncent

rowało się na umocnieniu swojej struktury. Aymard, który byl opalem w latach 942-963, uzyskał dla opactwa 278 donacji. Od 948 r-. utraciwmay wzrok, dobrał sobie do pomocy Majola, który zastąpił po po śmierci.

Nowy opal Clony odegrał pierwszoplanową rolę w ówczesnej Europie. Gm a cąc się zaufaniem Ottona Wielkiego, wielokrotnie łagodzi! spory w rodzinie królewskiej. Otton chciał go wynieść na Stolicę Apoetołską, ale /Majol stanowczo odmówił. Zwiększył wpływ Cluny as 11 aai ai— ir nii iiiim kim W Prowansji na Życzenie Benedykta VIII, odśrt >tamował antyczne opactwo w Letinum i około 960 r. wprowadził wgnłf Cluny w Ganagobic; w górnej Prowansji, skąd pochodził, założył klaszror Valcnaok Z jednej ze swoich podróży do Italii ■prowadził energicznego Wilhelma z Volpiano, który zreformował Samt-Benigne w Dijon. Na prośbę króla Francji zaludnił na nowo Idaazaor w Saanr-Maur-dcs-Foasćs, którego mnisi odmówili przyjęcia reformy. W naiw jednej ze swych niezliczonych podróży, w 972 r. podczas przejścia pracz Alpy, został schwytany przez Saracenów i uwolniony po złożeniu okupu w wysokości 1000 funtów srebrem.• Wyczerpany Ma jol umarł w 994 r., kiedy to na prośbę Hugona Kapcia przygotowywał się do zreformowania Saint-Denis.

W XI w. zarządzało Cluny tylko dwóch opatów, O dii on (9M“l°49) i Hugon C1049—1109). Pod ach zarządem opactwo osiągnęło szczyt potęgi materialnej; jego oddziaływanie duchowe także było największe. Odilon był przełożonym widu nowych opactw i niezmordowanym budowniczym. Liczba opactw należących do kongregacji Cluny zwiększyła sśę a 37 do 65, a wśród nowych znalazły się Vćaelay w Burgund ii, IMnisaac w Akwatanii. Malaucene w Prowansji. W okresie jego rządów nststrctns¹ ukształtowała się kongregacja klasztorów benedyktyńskich Cluny. Opat był tam niekwestionowanym przywódcą, „królem Cluny**, jak nazywała go przeciwnicy. Jego następca, Hugon z Semur, powiernik kolejnych papieży, najbardziej wpływowy doradca Grzegorza VII, rozjemca królów, zbudował kościół wspaniały przy opactwie, który został zburzony w XIX w. Z Cluny wyszło dwóch papieży: Urban II I Pasrhslii II Przez dwa wieki Cluny było ośrodkiem, który protmamował na cały świat chrześcijański.

19*

jaMTirSaan tórossał bston WtóSlia.SUW

iaWwass«UkW»tOwS*rrwlnn»o -n|

Jaka była duchowość i struktury organizacyjne Cluny? Cluny nic nic zmieniło w regule św. Benedykta, przeciwnie, sterało się ją odnowić. Położono jednak większy nacisk na pewne aspekty żyda klasztornego benedyktyńskiego, inne zaś, siłą rzeczy, stawały si« mniej ważne W Cluny opus Da, chóralne offieńm Dbńtmm, stało aę naczelną formą ascezy klasztornej i głównym zajęciem mnicha. Pony, umartwianie się, praca zeszły na dragi plan; oficjum stało ssę niezmiennym elementem życia klasztornego, królewską drogą do zbawienie. Ten priorytet liturgii, dominacja życia zbiorowego nad odosobnieniem w celach tą zjawiskami nowymi w tradycji benedyktyńskiej i stanowią oryginalną cechę Cluny. Dzięki temu Cluny najbardziej rozwinęło wspólnotową formę tradycji benedyktyńskiej* przeciwstawiając się mocno tendencjom pustelniczym i anachoretycmym innych odmian tej reguły. Liturgia dominuje nad życiem mnicha z Cluny i zajmuje większość czasu w ciągu dnia, przeznaczonego na ceremonię o nie znanym dotąd pięknie i harmonii. Do godzin kanonicznych* dodaje się psalm familiarts, modlitwy zamawiane przez dobroczyńców, całą arystokrację chrześcijańskiego Zachodu. Liczba psalmów z czasem osiąga i jo w ciągu dnia, tyle, ile reguła benedyktyńska przewidywała na cały tydzień. Punktem kulminacyjnym liturgii jest msza konwentualna, na tercję, dla całej wspólnoty.

Życic w Cluny

Nowe i absorbujące wymagania kultu liturgicznego zmodyfikowały znacznie sposób żyda i sam charakter mnicha z Cluny w porównaniu z benedyktynami wieków poprzednich. Obyctaji (Cantutitulim) Cluny przystosowały regułę benedyktyńską do nowych potrzeb. Aby moc spędzać wiele godzin na śpiewie chóralnym, śpiewać dobrze bez zmęczenia, aby celebransi zachowali bez uchybień taki sam majestat rytuału, odżywianie stało się bardziej urozmaicone i obfitsze: wprawdzie bezmięsne, z wyjątkiem chorych, ale z dużą ilością śyK jaj. produktów mlecznych, jarzyn i owoców. Każdego dnia mnich miał

prawo do porcji wina. Praca fizyczna została znacznie ogrankaoaa. Nie

mając dość czasu na pracę w swoich dobrach, zakonnicy uciekają się do pomocy innych. Na początku XII w. zaznacza się wyrażać resróżmeme w klasztorze między profesami, zakonnikami chórowymi, a kcower-

Zob. I. Mi PTOP-

IS9