pp

Synekdocha - odmiana metonimii, wyraźnie wskazująca na jakieś zjawisko przez użycie nazwy innego zjawiska, zawierającego to pierwsze lub zawierającego się w pierwszym. Retoryka antyczna rozróżniała parę odmian synekdochy: części zamiast całości, materiału zamiast przedmiotu zeń wykonanego, rodzaju zamiast gatunku (i odwrotnie), liczby określonej zamiast nieokreślonej, liczby mnogiej zamiast pojedynczej (pluralis pro singulari), np. włos mi się zjeżył na głowie (używamy liczby pojedynczej -włos zamiast liczby mnogiej - włosy).

Pars pro toto - odmiana synekdochy, polegająca na zastąpieniu nazwy przedmiotu przez nazwę jego części, np. v/łasny kąt zamiast własny dom, dach nad głową zamiast dom.

Synestezja - zabieg łączenia doznań płynących z różnych zmysłów, np. zapach wody

Hiperbola (wyolbrzymienie) przesadnia - środek stylistyczny polegający na wyolbrzymieniu, przejaskrawieniu cech przedmiotów, osób, zjawisk. Może dotyczyć ilości, rozmiaru, stosunku emocjonalnego, przyczyny, znaczenia lub skutku. Stosowany dla wywarcia mocnego wrażenia, spotęgowania ekspresji.Hiperboli używa się również w mowie potocznej, np. gigantyczny zamiast duży, Powtarzałam ci to tysiąc razy!.

Litota - Litota jest podobnie jak eufemizm przeciwieństwem hiperboli, tyle że eufemizm dotyczy łagodzenia określeń negatywnych, litota może zaś służyć osłabieniu sformułowań także pozytywnych czy neutralnych.

Polega na zastąpieniu danego określenia zaprzeczonym wyrażeniem antonimicznym np. zamiast cichy, niegłośny. Figura ta ma na celu osłabienie dobitności mowy.

Eufemizm - wyraz zastępujący słowo lub zwrot, które ze względu na tabu kulturowe czy religijne, na zabobon, na cenzurę lub autocenzurę (polityczna lub obyczajową), czy też na ncrmy towarzyskie, pruderię, współczucie (empatia), poprawność polityczna, delikatność, uprzejmość, dobre wychowanie mówiącego nie może lub nie powinno być używane.Eufemizm bywa też stosowany jako figura retoryczna czy stylistyczna, dla ubarwienia wypowiedzi czy też jako żart językowy. Przykłady eufemizmów: jesień życia, trzeci wiek zamiast starość, puszysty zamiast gruby

Pleonazm - pot. masło maślane - jeden z błędów logiczno-językowych; niepoprawne wyrażenie, w którym jedna część wypowiedzi zawiera te same treści, które występują w drugiej części.

przeciwieństwie do o "literackości" tekstu lub

Hipotaksa - połączenie zdań relacja podrzędną w parataksy. Użyta w tekście świadczy (zazwyczaj) o tym, iż podmiot jest wyedukowany, np.

[MATKA:] Synku, niebo się chmurzy. Zasłonię cię od burzy.

Taki wiatr, mój syneczku, zbójcy chodzą po drogach.

Oj, nie przechodź tą rzeczką, woda taka głęboka.

(...)

[WIT:] A tu widzisz? tu Maria i Jan, i gwiazdki małe, a te szaty wiatr targa, bo wiatr też wystrugałem.