przeciwmiazdzycowe

Tab. 28.3. Leczenie wstrząsu (niezależnie od postaci)

Tab. 28.3. Leczenie wstrząsu (niezależnie od postaci)

1.    Położenie chorego (tułów wyżej we wstrząsie kardiogennym).

2.    Tlenoterapia (4-6 l/min).

3.    Płynoterapia (Dekstran, HES) - ostrożnie we wstrząsie kafdiogennym.

4.    Wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych i kwasicy metabolicznej (NaHC0₃).

5.    Leki przeciwbólowe (morfina, petydyna, neuroleptoanelgezja) i środki uspokajające (diazepam).

czyli tzw. wstrząsie hipowolemicznym (wstrząs pokrwotoczny, pourazowy i in.), podstawowe znaczenie ma przywrócenie prawidłowej objętości krwi krążącej (przetaczanie krwi oraz preparatów krwio- i osoczozastępczych), (patrz rozdz. 31) dużo mniejsze natomiast znaczenie ma stosowanie środków kurczących naczynia.

We wstrząsie kardiogennym (tzn. sercowopochodnym) stosowano dawniej głównie leki zwężające naczynia - norepinefrynę, metaraminol czy efedrynę. Okazało się jednak, że leki te, normalizując obniżone ciśnienie krwi, wpływają niekorzystnie na przepływ krwi przez tkanki, a zwłaszcza przez nerki, zwiększając ich niedotlenienie. Obecnie stosuje się leki p-adrenomimetyczne (izoprcnalinę) łącznie z uzupełnieniem objętości krwi krążącej. Ostatnio wprowadzono do leczenia tego wstrząsu dopaminę i dobutaminę - pobudzające receptor P-adrenergiczny.

We wstrząsie anafilaktycznym i uczuleniowym stosuje się glikokorty-kosteroidy, we wstrząsie pourazowym dodatkowo leki przeciwbólowe i kojące. W niektórych postaciach wstrząsu dochodzi do zaburzeń krzepnięcia krwi - należy wówczas podać leki wyrównujące te zaburzenia.

Należy zaznaczyć, że we wszystkich postaciach wstrząsu dochodzi do zaburzeń krążenia krwi w naczyniach włosowatych i upośledzenia wymiany płynu między tkankami a krwią. Leki podawane domięśniowo lub podskórnie źle się wchłaniają. Dlatego wszystkie leki we wstrząsie należy podawać dożylnie.

Zapamiętaj > Leki hipertensyjne stosuje się w stanach zapaści (omdlenie) lub w przewlekłym podciśnieniu.

>■ W zapaści stosuje się leki pobudzające ośrodek naczynioruchowy, leki oc-adrencrgiczne i miotonicznc oraz płyny osoczozastępcze.

> W leczeniu wstrząsu normowolemicznego (tzn. bez zmniejszenia objętości krwi krążącej) nie stosuje się obecnie leków zwężających naczynia, ponieważ pogarszają one wymianę tlenu między krwią a tkankami.

przeciwni iażdży cowe

29.

Leki

29.1. Wiadomości ogólne

Miażdżyca jesl chorobą o złożonej etiopatogenezie. Podstawą jej są zwyrodnieniowe zmiany ściany tętnic wynikające z penetracji lipoprotein i cholesterolu do ścian naczyń, w następstwie czego powstają ogniska ateromatyczne. W patogenezie miażdżycy odgrywa rolę wiele czynników, m.in. płeć, obciążenie dziedziczne, określone zatrucia przewlekłe (np. palenie tytoniu), niewłaściwa dieta, zaburzenia endokrynologiczne i in. W związku z tym istnieje pojęcie „czynników zagrożenia”, odpowiedzialnych za predyspozycje do powstania miażdżycy. Do najważniejszych z nich należą: hiperlipidemia, nadciśnienie, zmniejszona aktywność fizyczna, palenic papierosów i in. zatrucia, przedwczesne wypadnięcie czynności jajników. Najbardziej istotnym czynnikiem zagrożenia jest hiperlipidemia lub hiperlipoproteinemia.

Hipcrlipoproteinemie są to stany, w których stężenie cholesterolu lub lipoprotein przenoszących trójglicerydy przekracza prawidłowe wartości stężenia we krwi. Zwiększenie stężenia lipoprotein może się w istotnym stopniu przyczynić do rozwoju miażdżycy ze wszystkimi jej następstwami - zakrzepicą i zawałem.

Lipidy w surowicy krwi występują w postaci kompleksów z białkami (lipoprotciny), przy czym dzieli się je na grupy w zależności od ich wielkości i od stosunku lipidów do białek.

1.    Chylomikrony - kompleks protein, trójgliccrydów i innych lipidów, m.in. cholesterolu z dominującą przewagą tłuszczów. Chylomikrony tworzą cząsteczki o średnicy ok. 500 nm, zawierające najwięcej trój-glicerydów, a mało lipoprotein i cholesterolu.

2.    VLDL - lipoproteiny o bardzo małej „gęstości” optycznej (pre-p-lipoproteiny). Tworzą cząsteczki o średnicy ok. 80 nm, zawierające mniej trójglicerydów, a więcej lipoprotein.

547