Natężenie podstawowej przemiany materii oraz wydatki energetyczne związane z wykonywaniem różnorodnych czynności można mierzyć dwiema metodami: metodą kalorymetrii bezpośredniej oraz metodą kalorymetrii pośredniej.
Podstawą tej metody jest założenie, że cała energia wykorzystywana przez organizm zarówno do podtrzymywania podstawowych funkcji życiowych, jak i do wykonywania pracy mięśniowej, jest ostatecznie zamieniana na ciepło. Oznaczenie polega na bezpośrednim zmierzeniu ilości ciepła wytwarzanego przez organizm w jednostce czasu, łącznie z ciepłem zużytym na wyparowanie wody z płuc i skóry (pot). Pomiaru dokonuje się w specjalnych komorach kalorymetrycznych, o rozmiarach niewielkiego pokoju (o kubaturze od 10 rrr), wyposażonych w podstawowe meble, biurko, interkom, toaletę, a także w przyrządy do ćwiczeń fizycznych, takie jak bieżnia czy cykloergometr. Chociaż zasada tej metody jest prosta, to jest ona rzadko stosowana w praktyce, gdyż konstrukcja i bieżąca obsługa komory kalorymetrycznej jest skomplikowana, a interpretacja pomiarów wymaga uwzględnienia ciepła wytworzonego przez elementy wyposażenia komory (np. oświetlenie, odbiornik TV, telefon) oraz ciepła wprowadzanego z potrawami dostarczanymi badanej osobie.
Zalety i wady metody kalorymetrii 'bezpośredniej
Zalety ® Dokładna ® Precyzyjna © Czuła
® Bezpośredni pomiar energii
© Odpowiednie środowisko dla ściśle kontrolowanych badań.
Wady
© Musi uwzględniać transfer ciepła z żywności, napojów, wydalin, oświetlenia, TV itp., który może stanowić 10% całkowitego mierzonego ciepła
© Kosztowna
© Skomplikowana technicznie
® Nie dostarcza informacji o substratach, z których pochodzi energia
© Trudności w połączeniu z metodami inwazyjnymi
® Sztuczne środowisko w stosunku do normalnego trybu życia.
Obecnie wykorzystuje się dwa rozwiązania techniczne komór kalorymetrycznych: tzw, system Gradient Layer Calorimeter oraz ileal Sink Ca-lorimeter. W pierwszym rozwiązaniu zakłada się, że komora ma ścianki