Panorama1

I. WSTĘP

Nowoczesno i precyzyjna technika nie zastqpi na współczesnym polu walki wszechstronnie wyszkolonego - także w walce w bliskim kontakcie - żołnierza. Ćwiczenia walki wręcz sq używane jako podstawa ćwiczeń w treningu wojowników od zarania dziejów: „(...) trening walki wręcz daje kożdemu żołnierzowi potrzebnq zmianę rutyny i wpaja pewność siebie dzięki wzrastajqcym fizycznym możliwościom i psychicznej czujności, któro prowadzq do wykształcenia prawdziwego ducha walki"'.

Podręcznik ten ma pomóc w przygotowaniu żołnierzy do wykonywania zadań na współczesnym polu walki, umożliwiajqc im skuteczne działanie i minimalizujqc narażanie ich zdrowia i życia. Stanowi pomoc dydaktycznq dla dowódców i instruktorów w przygotowaniu i prowadzoniu zajęć z walki w bliskim kontakcie według trzyzakre-sowego programu do tego tematu. Przedstawione tutaj opisy i ilustracje technik oraz metodykę ich nauczania zaczerpnięto z różnych systemów, sztuk i sportów walki. O doborze sposobów walki decydowała prostota ich wykonania, szybkość w nauczaniu i skuteczność w realnym starciu.

Żołnierz profesjonalnie przygotowany do realizowania zadań militarnych powinien posiqść wiedzę i umiejętności z wielu dziedzin edukacji obronnej. Oznacza to biegłość w posługiwaniu się technicznymi środkami prowadzenia działań militarnych, znajomość zasad prowadzenia działań taktycznych, efektywnego prowadzenia ognia ze swojego uzbrojenia osobistego, umiejętność przetrwania w warunkach odosobnienia, a także umiejętność wykorzystania swojego aparatu ruchowego oraz broni (wyklucza-jqc jej techniczne właściwości rażenia), oporzqdzenia i innego sprzętu, w zakresie swoich możliwości fizycznych, ruchowych i psychicznych podczas starcia bezpośredniego z przeciwnikiem, czyli walki wręcz.

Bezpośrednie starcie człowieka z człowiekiem w warunkach działań wojennych lub realizowania zadań zwiqzanych z misjami stabilizacyjnymi lub operacjami „innymi niż wojna"² wymaga względnie precyzyjnego określenia kompetencji żołnierza w dziedzinie walki wręcz. Opierajqc się na pewnej zbieżności programów szkolenia służb mundurowych - z zachowaniem odrębności i specyfiki wojskowej - opracowano nowy program walki wręcz. W zbiorze proponowanych technik walki broń jest głównym narzędziem chroniqcym życie żołnierza, choć prezentowane sposoby walki zawierajq również roz-wiqzania wykorzystujqce własne ciało w sytuacjach trudnych i okstremalnych. Proponowane rozwiqzania walki w bliskim kontakcie zostały oparte na różnych systemach wal-

¹ £<tanift .V. D. T#«:hr*ki *pecjoln# v*alc$ wfO; Myr»oob<c*xi pr«*d rn>i+rt\ War^o**j 199*4 ^? F, fajkowi K Mtętfcynoręidow* oparoc* pofojP»« ^w doleiryni* obronnej ftP \Vcirvo*t>-1c*urt *998

PODRĘCZNIK MCTODYCm DO PROGRAMU WWBK

ki wręcz, samoobrony, sztuk i sportów walki. Wydaje się, że sq to ćwiczenia nieskomplikowane koordynacyjnie, łatwe do opanowania przez każdego żołnierza w krótkim czasie. Oczywiście, żaden ze sportów lub sztuk walki, czy też systemów samoobrony nie jest systemem w pełni kompletnym, zapewniajqcym optymalnq skuteczność, dlatego nie można wyłqcznie na nim oprzeć doboru treści do programu walki wręcz dla potrzeb wojska. Część zagadnień zaczerpnięto z propozycji programów technik interwencji policji³-⁴, inne z doświadczeń służby więziennictwa⁵-⁶ oraz innych systemów samoobro-_ny7.8<>.io | obowiqzujqcych dotychczas instrukcji walki wręcz"-¹². Dobór większości technik walki i samoobrony jest wynikiem wieloletniej praktyki autorów w tej dziedzinie (udział w krajowych i zagranicznych seminariach-warsztatach systemów samoobrony, doświadczenia wynikajqce z uprawiania sportów walki).

Choć działania żołnierza jako osoby uwikłanej w konfrontację pozasportowq nie można utożsamiać ze sportowymi formami współzawodnictwa w sportach walki, przyjęte w formach walki sportowej metody treningowe mogq mieć szerokie zastosowanie w systemach szkolenia walki wręcz¹³. Opierajqc się na współczesnej wiedzy doty-czqcej trenowania człowieka¹⁴-¹⁵-'⁶-¹⁷, w niniejszej pracy podjęto próbę metodycznego uporzqdkowania środków i metod stosowanych w procesie przygotowania żołnierza do walki wręcz. Ponadto przedstawiono prawne aspekty użycia broni i środków przymusu bezpośredniego obowiqzujqce żołnierzy oraz standardy bezpieczeństwa obo-wiqzujqce podczas nauczania wołki w konfrontacji pozasportowej.

Opanowania kompetencji z zakresu walki wręcz nie można ograniczyć jedynie do nauki ćwiczeń fizycznych. Ważnym elementem jest tu również oddziaływanie wychowawcze. Można je realizować poprzez umiejętne stosowanie metod wychowawczego oddziaływania, ćwiczeń relaksacyjnych oraz wpływajqcych na poprawę koncentracji. Należy dqżyć do kształtowania u żołnierzy pozytywnych postaw wobec innych ludzi -szacunku do drugiego człowieka, udzielania pomocy słabszym i napadniętym, opanowania, dzielności i waleczności. Postawy takie sq pożqdane i aprobowane przez większość ludzi oraz kreujq w społeczeństwie pozytywny wizerunek żołnierza.

³    Oobxy»lowiki ) Samoobrono ' techniki interwencyjne policji i«£cncr«0 1994

⁴    Hol lodki 9. WHto»ićf A, 2loV> W • Prt««ix)i'ik cło CwkwA i preedmah. Taktyko i iechnici nieiwencr polKyrrych, legionowo 1999

⁵    Kacrmorek - in Samoobrono Kaliyt 1998

⁶    Jędrzejek, Cherubin. Jorczewsn: Dziolonk) riierwencyjne \>nkc;onariu5zy Służby Wi-jienrci Kalńz 200)

⁷    Dooob R.. KRAV-MAGA SellDeWe. Kru 1998

® Urquidcz B : Trenng i iroada walki Warszawo 1999.

^ Echami M.O.: Techniki spcc-alnn w walce wręa, cp. cli.

¹¹³ Kord(OtOw<z K JIU-JITSU Wtuko noki obronnej Warszawa 1991

¹¹    SpwcioWy program wali. mrA<ON, Worycowa 1985

¹²    Progrom ćwaeA ze w«oleniu lirycznego rołnercy MON, Wantowa 1981

¹³    Kalina RM : Bodofcierjrwa i r6xr.ee w verowon>u spodowco i żchmerzo lub lunkcjo-iariuizo orreilcoej łonnacj- obronnej W: Kkdoowski K., Kalino R.M. iied.l Metody trenngu psydwfizycznogo w lorn-ooocb obronnych. Warszawo 1993

^{1 4} Naglak Z . Metodyka lrencrwar>o spcrtowco. Wiodą* 1995

¹⁵    Kalino R .V. Toorta sportów walki. Warszawo 2000.

¹⁶    Sterkowicz S-. Madejiki E. Metodyka nooczonio i doskonalenia elementów sooioabcrr, i*>sowQi-»i w HapLdo V.' Dgb-owiki A., JotiAtki T, Krslino ft.M. |ned| Spcny wołki w edukacji drtci. młodzieży. Plc<k 2052

' ⁷ Hoog H • Erom Pby»*ct>l Fitnel* k> łAcłoi Ccmpelnmce. Amn - Con leni Melhods - Enńzahon. 20(X)