SDC13405

Język - Historia - Kultura

53

b) organizacja plemienna Goplan (Gopło) - plemiona: kruszwickie (Kruszwica), konińskie (Konin), kaliskie (Kalisz), łęczyckie (Łęczyca), sieradzkie (Sieradz) —» łącznic 5.

III.    Śląsk - ziemie plemienne H plemiona: Opolanie, Golęszyce, Głupczyce, Ślężanic. Bobrzanie, Trzebowianie, Dziadoszanie (nazwy zarejestrowane w Geografie Bawarskim) —» łącznie 7.

IV.    Małopolska -

a)    organizacja plemienna Wiślan - plemiona: krakowskie (Kraków), wiślickie (Wiślica), nad Przemszą, nadnidziańskie (nad Nidą), nad Dunajcem i Wisłoką -* łącznie 5;

b)    organizacja plemienna Lędzian (lęda ‘teren nizinny, nizina’ - zob. przypis 4) - plemiona: sandomierskie (Sandomierz), nadwicprzańskie (nad Wieprzem), nad Radomką, czerwieńskie (nad środkowym Bugiem) —» łącznic 4;

c)    resztki dawniejszych plemion Sklawinów (łac. Sclavoni, Sclavi - nazwy podane przez historyków rzymskich - zob. 3.3.), nad środkowym Sanem.

V.    Mazowsze - ziemie plemienne // plemiona: płockie (Płock), czersko-gró-jeckie (Czersk, Grójec), pułtuskie (Pułtusk), nadbużańskie (nad dolnym Bugiem) —> łącznie 4.

Z przedstawionego wyżej zestawienia widać, że na obszarze późniejszego państwa piastowskiego w okresie przedpiastowskim występowało ok. 40 plemion władających swymi ziemiami. Największa decentralizacja struktury organizacyjno-plcmicnnej charakteryzowała Pomorze i Mazowsze, Śląsk zajmował tu miejsce pośrednie, a na terenie Wielkopolski i Małopolski najwcześniej zaznaczyły się tendencje do organizacji ponadplemiennej. W pierwszej fazie uzyskały one wynik w postaci organizacji plemiennych Polan i Goplan (Wielkopolska) oraz Wiślan i Lędzian (Małopolska). W drugiej fazie mamy Ui do czynienia z protopaństwami ponadplemiennymi Polan i Wiślan, które podporządkowywały sobie ziemie innych plemion z nimi sąsiadujących.

Centralizacyjnc tendencje ponadplemienne wcześniej i mocniej wystąpiły na tych terytoriach etniczno-dialcktalnych, które były lepiej rozwinięte demograficznie i ekonomicznie oraz na których występowały plemiona o większej mobilności społeczno-politycznej. Biorąc pod uwagę dane historyczne, można założyć, żc pod tym względem lepsze warunki miało proto-państwo Wiślan, jednak nic ono stało się zaczątkiem państwa łączącego ziemie plemion lechickich i pomorskich. Miały bowiem na to wpływ również