Więzadlo szerokie macicy (ligainenlum lalum uleri) jesl to fałd otrzewnej przebiegający prawie poprzecznie przez miednicę mniejszą, pomiędzy jej bocznymi ścianami (przyczep do ścian miednicy mniejszej wzdłuż tętnic biodrowych wewnętrznych), obejmujący macicę, jajowody i jajniki. Wzdłuż brzegów macicy, pomiędzy obiema blaszkami więzadła szerokiego, które w tym miejscu się rozdzielają i kierują na powierzchnię jelitową i powierzchnię pęcherzową macicy, wytwarza się przestrzeń, zwana przymaciczem (paramet-rium), zawierająca tkankę łączną, naczynia sromowe wewnętrzne, nerw sromowy i moczowód.
Więzadła obłe macicy (Ugamenta teretis uleri) są to lącznotkankowe powrózki przebiegające od brzegów macicy, przez jamę miednicy i kanały pachwinowe do tkanki tłuszczowej warg sromowych większych.
Ściana macicy składa się przede wszystkim z błony mięśniowej, zwanej mięśniem macicznym (myometrium), która jest zbudowana z pęczków mięśni gładkich tworzących rodzaj sieci, dobrze wykształconej, zwłaszcza u kobiet ciężarnych, gdy długość komórek mięśniowych zwiększa się z 40-90 pm do 500-1000 pm. Warstwę wewnętrzną tworzy błona śluzowa (endometrium), nie mająca utkania podśluzowego i przylegająca bezpośrednio do błony mięśniowej. W obrębie trzonu błona śluzowa jest gładka, natomiast w obrębie szyjki macicy tworzy na jej przedniej i tylnej ścianie fałdy pierzaste (plicaepahnatae), tworzące drzewo życia (arbor vitae*), w którym często zagnieżdża się zapłodnione jajo płodowe. Błona śluzowa jest pokryta jednowarstwowym nabłonkiem walcowatym zawierającym cewkowate gruczoły - gruczoły maciczne (glandulae uterinae) i gruczoły szyjkowe {glandulae cerricales), wydzielające śluz. Warstwę zewnętrzną stanowi otrzewna trzewna zwana omaciczem (perimetrium).
Błona śluzowa macicy po osiągnięciu dojrzałości płciowej podlega okresowym zmianom w cyklu miesiączkowym, a także w czasie ciąży. Pierwsza miesiączka (menarclie) jest oznaką rozpoczynającego się dojrzewania płciowego (11-14 lat), ostatnia występuje w okresie przekwitania (climaclerium), najczęściej między 45 a 55 rokiem życia.
Pochwa
Pochwa (ragina) jest nieparzystym, elastycznym przewodem mięśnio-wo-bloniastym łączącym macicę ze sromem niewieścim. Podczas spółkowania pośredniczy we wprowadzaniu nasienia (plemników) do narządów płciowych żeńskich. Długość pochwy wynosi najczęściej od 6 do 12 cm.
W pochwie wyróżnia się ścianę przednią i ścianę tylną (paries anlerior el posierior), które stykają się ze sobą tworząc szczelinowate światło. W swej górnej części pochwa rozszerza się tworząc zachyłek zwany sklepieniem pochwy {fornix rnginae), który otacza część dolną szyjki macicy, część pochwową (ryc. 12.9).
Pochwa leży w miednicy mniejszej. Wejście do niej, przedsionek pochwy (reslibulum raginae), znajduje się w sromie, sklepienie natomiast w obrębie przepony moczowo-płciowej. W pochwie można więc wyróżnić część micdniczną i przeponową. W pozycji stojącej przebiega skośnie od tyłu i góry do przodu i ku dołowi, tworząc z płaszczyzną poziomą kąt ostry, wynoszący od 50° do 70°. Otrzewna przylega tylko do tylnej części sklepienia pochwy.