skanuj0002

Procesy gospodarcze zachodzą w stosunkach zarówno społecznych jak i ekonomicznych. Wśród stosunków ekonomicznych do najważniejszych zaliczamy: stosunki własnościowe, stosunki produkcji, ich strukturę oraz wymiar przestrzenny .

SYSTEMY GOSPODARCZE'

Procesy gospodarcze przebiegają w określonych systemach gospodarczych.

1 .Pierwsze trzeba wyróżnić gospodarkę naturalną i towarową.

Gospodarka naturalna sprowadza się do tego, że bezpośredni producent pozyskuje produkty na własne potrzeby lub dla najbliższej rodziny.

Gospodarka towarowa związana jest z pojawieniem się nadwyżki, którą można przeznaczyć na wymianę lub sprzedaż.

2.Gospodarka rynkowa ■ - kapitalistyczna, która ma charakter gospodarki zdecentralizowanej tzn. takiej, 'której większość decyzji gospodarczych podejmowanych jest na szczeblu gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.

Gospodarka nakazowo - rozdzielcza (socjalistyczna) - pianowa - o charakterze scentralizowanym, w której większość decyzji gospodarczych podejmowana jest na szczeblu centralnym. Natomiast przedsiębiorstwa są zmobilizowane do ustalania tzw. planów gospodarczych.

HISTORIA MYŚLI FILOZOFICZNEJ:

W rozwoju historycznym wraz ze zmianami w procesach gospodarowania pojawiają się określone nurty ekonomiczne. O gospodarowaniu wspominał już Arystoteles. W 161.5 roku ukazała się pierwsza książka poświęcona gospodarowaniu pt. „Traktat filozoficzny”

Na przełomie XVI i XVII w. pojawił się nurt zwany MARKANTYLIZMEM, który po raz pierwszy przedstawia tzw. interwencję państwa w gospodarce co wówczas sprowadziło się do pobierania podatków przez państwo, ochronę własnego rynku, a środki z tego tytułu kierowane były na utrzymanie administracji państwowej, wojska, budowę manufaktur, a także rozwój infrastruktury transportowej, a więc dróg.

Kolejnym nurtem jest EKONOMIA KLASYCZNA powstała w XVII i rozwijała się w XVm w. Eksponowała ona liberalizm gospodarczy. Jej prekursorem był W. Petty a najwięcej wiedzy teoretycznej udostępnił w swych publikacjach A. Smith. Przedstawicielem był także

D. Ricardo. Tezą tego kierunku było stwierdzenie, że bogactwem narodu jest produkt a jej przedłużeniem jest handel.

W tym samym czasie powstał FIZJOKRATYZM - bogactwem narodu jest przyroda i rozwój rolnictwa.

Z uwagi na narastające konflikty i sprzeczności w ramach ustroju kapitalistycznego na przełomie XVXII i XIX wieku pojawił się SOCJALIZM UTOPIJNY - zakłada on konieczność wprowadzenia określonych reform socjalnych, społecznych w ramach tego ustroju przy czym według przedstawicieli tego kierunku te reformy przeprowadzają przedstawiciele klas posiadających.

W praktyce reformy tego tytułu nie były wprowadzane na większą skalę stąd konflikty zaostrzyły się, dlatego powstała EKONOMIA MARKSISTOWSKA (przedstawiciele: F. Engels, K. Marks W. Lenin), którzy założenia tego kierunku przedstawili kapitałem. Nurt ten przewid}ovał zmiany i objęcie władzy przez proletariat w zniesieniu do istniejących stosunków kapitalistycznych. Założenia teoretyczne w ekonomii marksistowskiej zostały w praktyce wykorzystane przez W. Lenina w Rosji Radzieckiej po Rewolucji Październikowej w roku 1917.