skanuj0003

Anetta Drejer

Głoska	Znak graficzny
Ś	ś, si (oś, siwy, osie)
s	sz (szary, szeptać, kosz)
	t (tor, kot)
u	u, ó (tuk, but, bób, próżny)
V	w (wrona, wosk)
v'	wi (witać, wiosna)
y	y (być, wyrok, tykać)
Z	z (zloty, zaraza)
2	ż, zi (źródło, każń, zima, ziarno)
i	ż, rz (żona, oręż, rzeka, morze)
ą	a nosowe (kwadrans, awans)
u	u nosowe (kunszt)
y	y nosowe (rynsztunek, rynna)
i	i nosowe (instynkt, instytut)

4.3. WYBRANE PRAWIDŁA WYMOWY 4.3.1. WYMOWA SAMOGŁOSEK USTNYCH

Przy wymowie tych samogłosek dużą rolę odgrywa prawidłowy ukiad warg. Należy wymawiać je czysto i jasno.

Wymowa samogfoski i po spóigtosce / i w zakończeniu narzędnika liczby mnogiej: -ami powinna być czysta, np.:

lipa nie: lypa chłopcami nie: chtopcamy blin nie: blyn paniami nie: paniamy

Zakończenia -ym, -im, -ymi, -imi w przymiotnikach należy wymawiać czysto, np.: o upalnym (nie: upalnem) lecie z małym (nie: matem) dzieckiem z miłymi (nie: mitem i) paniami

Prawidłowe i czyste artykułowanie zestawienia dwóch różnych samogłosek, w różny sposób artykułowanych i wymagających szybkiej zmiany układu warg oraz położenia języka, nastręcza pewne trudności. Dwie takie same lub różne samogłoski mogą się pojawić wewnątrz wyrazu lub na zbiegu dwóch wyrazów. Zjawisko takie określamy mianem rozziewu. Rozziew wymaga krótkiej pauzy artykulacyjnej, niezbędnej do szybkiej zmiany kształtu rezonatora ustnego, np.:

/1 Ameryka    za | angażować    na \ uczać

11 Indie    za | aprobować    za \ uważyć

O j Ali    do | okolą    na | opowiadać

O | Uli    po | obiedzie    Napole | on

Wyrażenia przyimkowe, w których rzeczowniki mają nagłos samogioskowy, wymagają wprowadzenia krótkiej pauzy między przyimkiem i następnym wyrazem, np.: w 1 agonii    z | Urszulą

w | istocie    w | oczach

w | urzędzie    w | uszach

Należy pamiętać, że w wyrazach:

nauka    zauważyć    kontynuuje

Galileusz    eukaliptus    aktualny

kontynuować    jubileusz    liceum

u peini funkcję zgioskotwórczą i należy wymawiać je czysto, np.: na-u-ka nie: nalka

4.3.2. WYMOWA SAMOGŁOSEK NOSOWYCH

ą na końcu wyrazu wymawiamy nosowo, np.: idą - idę (nie: idom, idou) piszą - pisę (.czytam - ćytiwb milą - miuę

ę na końcu wyrazu wymawiamy ustnie jako -e albo lekko unosowiając -ę, np.: idą - ide, idę (ideą)

(pisę - plsejgjję?

jeżeli głoski ę, g znajdują się przed u, I, wymawiamy je jako e, o, np.: ^źiel[zjyżerr^lie: vżęki)

(wzląF^yźouS) cięli - celi

jeżeli głoski ę, ę znajdują się przed b, b', p, p\ wymawiamy je jako em, om, np.: ząb - zomp (nie: zęp) kąpiel - kompei (nie: kępel) gołębie - gouembe (nie: gouęmbe) iffęba^yembai (ąhaSiEfomBBć kępa - kempa

jeżeli gfoski ę, ę znajdują się przed t, d, c,j, 6, wymawiamy je jako en, on, np.: żądza - żon ja (nie: żęja) oendę (nie: będę) pęczek -~penćek>{n\e\ pęcek)

- mondry (nie: mędry)