Demografia — wykład dr hab. E.Frątczak, prof. WSM
W analizach płodności, dokładniej w ocenie zmian wzorca płodności, większą przydatność mają cząstkowe współczynniki płodności wyznaczane dła pojedynczych roczników łub 5-letnich grup wieku.
Cząstkowe współczynniki płodności wyznacza się, dzieląc liczbę dzieci urodzonych przez kobiety w danym wieku, np. 20 lat, lub grupę wieku, np. 20-24 lat (licznik) do średniej liczby kobiet w wieku 20 lat, lub odpowiednio w wieku 20-24 lat (mianownik). Otrzymany wynik mnoży się przez 1000.
Formuła wyznaczania cząstkowego współczynnika płodności jest następująca:
pl MO
gdzie:
UX(,) - liczba urodzeń żywych z kobiet w wieku x lat (gdzie x oznacza pojedynczą lub pięcioletnią grupę wieku) w okresie t Kxo) - średnia liczba kobiet w wieku x lat (gdzie x oznacza pojedynczą
lub pięcioletnią grupę wieku) w okresie t (lub liczba kobiet w wieku x lat według stanu na 30.06 roku t)
c - stała równa 1000
Cząstkowe współczynniki płodności mogą być wyznaczane nie tylko według roczników lub grup wieku rozrodczego, ale również według kolejności urodzenia. Tak szczegółowa dekompozycja miary wymaga dokładnego określenia kryterium jej wyznaczanial 5F1.
Współczynnik dzietności wyznacza się według następującej formuły:
% = EWPKX, x=I5
gdzie:
W(h - współczynnik dzietności (płodności całkowitej)
Wp/(x) - cząstkowe współczynniki płodności (współczynniki dla kolejnych roczników wieku rozrodczego kobiet) 18F2 3 4 5.
Tablica, pokazuje zróżnicowanie współczynnika dzietności (TFR -Total Fertilify Ratę) na świecie w latach 1993,2000 i 2006.
Tablica 2.2. Współczynnik dzietności (TFR) dla wybranych krajów świata według regionów w latach: 1993, 2000, 2006
Dodatkowe objaśnienia na temat klasyfikacji współczynników: Frątczak 1996; Kędelski, Paradysz 1990,2006.
Współczynnik dzietności jest uznawany za jedną z syntetycznych miar reprodukcji i wyznaczany jest jako suma cząstkowych (rocznych lub pięcioletnich)
współczynników płodności, gdzie zakres sumowania obejmuje cały wiek rozrodczy. W sytuacji, kiedy dysponujemy współczynnikami płodności dla pojedynczych roczników, zakres sumowania dotyczy wieku od 15 do 49 lat. Jeśli dysponujemy wartościami cząstkowych współczynników płodności dla pięcioletnich grup
wieku, wówczas sumę cząstkowych współczynników płodności należy pomnożyć przez 5 dla wyznaczenia wartości współczynnika dzietności. Mnożenie przez 5 sumy grupowych współczynników płodności wynika z faktu, że grupowe współczynniki płodności są najczęściej wyznaczane dla pięcioletnich grup wieku (zatem
oznacza rozpiętość przedziału wieku, inaczej grupy wiekowej).