skanuj0016

Ćwiczenia izometryczne są konieczne w czasie unieruchomienia stawu lub gdy ruch w stawie jest przeciwwskazany z uwagi na ostry stan zapalny. Ćwiczenia powyższe zapobiegają zanikom mięśni u chorych pozostających w łóżku, mają one również szerokie zastosowanie w usprawnianiu przed i po zabiegu operacyjnym.

Ćwiczenia wspomagane są bardzo wskazane u chorych na rzs, u których występują znaczne zaniki mięśni i osłabienie ich siły. Celem tych ćwiczeń jest wzmocnienie mięśni przez umożliwienie im pracy, której nie mogłyby wykonać bez pomocy siły zewnętrznej. Kinezyterapeuta prowadzi ruch w całym jego zakresie w ten sposób, że wspomaganie ruchu jest największe w początkowej i końcowej jego fazie. Ilość powtórzeń oraz tempo ćwiczenia zależy od aktualnej siły mięśni.

Ćwiczenia czynne należy rozpoczynać możliwie jak najwcześniej od ruchów w stawach nie objętych procesem zapalnym. Bardzo ważne są ćwiczenia ruchów w stawach rąk.

Pomocne przy wykonywaniu ćwiczeń jest umocowanie nad łóżkiem chorego drążka, do którego przytwierdza się bloczki. Takie urządzenie umożliwia wykonywanie niektórych ćwiczeń w odciążeniu oraz ćwiczeń samowspomaganych. Należy również przymocować do łóżka sznurową drabinkę dla ułatwienia choremu siadania lub zmiany pozycji w łóżku oraz ruchomy pulpit ułatwiający czytanie, pisanie i spożywanie posiłków.

Leczenie czynnikami fizycznymi ma za zadanie zmniejszenie nasilenia procesu zapalnego i łagodzenie bólów. Zalecane są więc zimne okłady i zawijanie stawów.

Masaż można stosować tylko pod postacią delikatnych ruchów głaskających, co sprzyja rozluźnieniu mięśni i zmniejszaniu się bólów.

3.5.3. Fizjoterapia w okresie podostrym i remisji choroby

W miarę ustępowania objawów ostrego zapalenia rozpoczyna się aktywniejsze usprawnianie pacjenta, dążąc do wzmocnienia słabych mięśni, utrzymania pełnego zakresu mchów w stawach lub zwiększenia go w przypadku istniejących już przykurczów.

Ważnym zadaniem jest przygotowanie pacjenta do opuszczenia łóżka i rozpoczęcia chodzenia. U chorych, którzy nie leżeli w ciągu całego dnia, lei / okresowo siedzieli na łóżku lub krześle oraz stali obok łóżka - nie ma / lym trudności. Natomiast chorych leżących bez przerwy przez długi . /as trzeba przyzwyczaić do stopniowego przechodzenia z leżenia do stania (pionizacja). Pozwala to na uniknięcie objawów występujących przy nagiej zmianie pozycji ciała, jak: zawroty głowy, omdlenia, przyspieszenie akcji serca, spadek skurczowego i nieznaczny wzrost rozkurczowego i lśnienia tętniczego krwi. Przygotowanie chorego do stania najdogodniej I<*st przeprowadzać na stole pionizacyjnym. Jeżeli chory może już pozostawać na tym stole w pozycji pionowej przez okres 15-20 minut, wówczas rozpoczyna się ćwiczenia naprzemiennego obciążania kończyn dolnych. Odpina się więc pas obejmujący uda i poleca się choremu przenoszenie ciężaru ciała z jednej kończyny dolnej na drugą z nieznacznym i iderwaniem stopy od podpórki stołu pionizacyjnego. Po opanowaniu na-pi zemiennego obciążania kończyn dolnych uczy się chorego przenoszenia 1tę/11 ru ciała z jednej kończyny dolnej na drugą z równoczesnym zginaniem n li w stawach kolanowych i biodrowych. W razie braku stołu pioniza-i v|iiego przejście z leżenia do stania osiąga się stopniowo przez układanie i In n ego w łóżku w pozycji półleżącej, a następnie siedzącej z podudziami pn/,i brzegiem łóżka i stopami opartymi o podłoże. Jeżeli w tych pozy-• |.ieli nie pojawiają się opisane powyżej objawy ze strony układu krążenia, s.ul/a się chorego w fotelu, następnie na krześle bez bocznych poręczy, a w końcu na taborecie.

Naukę chodu rozpoczynają chorzy na rzs najchętniej przy pomocy dwói li osób, co pozwala im pozbyć się lęku przed upadkiem. Następnie tu -*\ się pacjenta chodu przy użyciu balkonika, kul pachowych, łokciowy* li. lasek lub laski. Niektórzy chorzy muszą używać kul przez długi i / as, a nawet stale. Bardzo ważne jest wówczas nauczenie ich kilku rodzajów cliodu celem uniknięcia dużego zmęczenia mięśni pracujących tylko ju t y |ednym rodzaju chodu.

Staramy się możliwie jak najbardziej ograniczać czas pozostawania jen |cuta w łóżku w ciągu dnia, dochodząc do 1 godziny przed południem i I godziny po południu. Należy jednak unikać przeciążania narządu ru-i hu, gdyż może to spowodować wystąpienie zaostrzenia choroby.

I I chorych mających słabe mięśnie wskazane są ćwiczenia w odciążeniu, które można wykonywać nawet przy sile mięśni 2 wg skali Lovetta.

37