Ćwiczenia izometryczne znane są człowiekowi od tysięcy łat. Obecne są w systemach ruchowych służących zachowaniu sprawności i zdrowia. Znajdują zastosowanie w kinezyterapii, gimnastyce ogólnorozwojowej oraz w sporcie. Stanowią one ciekawą grapę w systematyce ćwiczeń gimnastycznych i leczniczych.
Polegają one na czynnym napinaniu mięśni bez zmiany długości ich włókien. Skurcz izometryczny nie powoduje więc ruchu w stawie, ponieważ nie zmienia się odległość przyczepów mięśni do kości (praca statyczna).
Zasadniczym celem ćwiczeń izometrycznych jest :
Z przeciwdziałanie zanikom mięśni,
Z uzyskanie przyrostu masy i siły mięśni,
Z utrzymanie aktywności mięśni w obrębie unieruchomionych odcinków ciała, np. Opatrunkiem gipsowym.
Przede wszystkim ćwiczenia te wskazane są we wszelkiego rodzaju unieruchomieniach, w prostych zanikach mięśniowych oraz w tych przypadkach, w których ruch w stawie nie jest wskazany, a trzeba przeciwdziałać zanikom i osłabieniu siły mięśni.
Czas trwania skurczu izometrycznego wynosi ok. 5 sekund, a czas odpoczynku między kolejnymi skurczami około 10 sekund. Liczba powtórzeń wynosi od 6 do 10.
Bardzo istotne są odpoczynki między skurczami z uwagi na to, iż skurcze izometryczne pogarszają warunki ukrwienia mięśni poddanych ćwiczeniom. Przerwy wykorzystuje się do rozluźnienia, można również w tym czasie zastosować stretching ćwiczonych mięśni, bowiem rozciąganie zmniejsza ujemny wpływ stosowanych technik na układ krążenia obwodowego.
Ćwiczenia izometryczne chory może wykonywać przy pomocy fizjoterapeuty lub samodzielnie. W pierwszym przypadku chory usiłuje wykonać określony ruch, jednak bez efektu, ponieważ napotyka opór nie do pokonania, stwarzany ręką terapeuty. W drugim przypadku chory usiłuje wykonać ruch przeciw oporowi stawianemu bądź to przez drugą kończynę, lub za pomocą różnych przedmiotów np.: oparcie ćwiczonej kończyny o drabinkę, ścianę, stół, deskę itp.
Wśród metod opartych o izometryczny skurcz mięśni, można wyodrębnić trzy podstawowe sposoby postępowania:
ł. Zwykłe ćwiczenia izometryczne (napinanie określonych mięśni) - stosowanie przeważnie w pierwszych etapach usprawniania, najczęściej u pacjentów