20 1. Spawanie itęczNf iukowe elektroda otuloną
Natężenie prądu dobiera się w zależności od rodzaju elektrody i jej średnicy, rodzaju spawanego materiału, '02ycji spawania, rodzaju prądu i od techniki układania poszczególnych ściegc Wartość natężenia prądu przyjmuje się zazwyczaj na podstawie danych katalogowych producenta elektrod lub zakresu wartości znajdujących się na etykiecie opakowania elektrod (rys. 1.7). Natężenie prądu spawania można w przybliżeniu przyjmować wg zasady: 30 -MO A na 1 mm średnicy rdzenia elektrody lub wyznaczyć wg wzoru: / = (20 + 6rf)d A, przy czym zależność ta odnosi się do elektrod
0 średnicy d = 3-=-6 mm.
1.3.3. Napięcie łuku
Napięcie luku jest parametrem wynikowym zależnym od długości luku, rodzaju otuliny i natężenia prądu. Długość łuku podczas spawania elektrodą otuloną, w zależności od pozycji spawania, średnicy i rodzaju elektrody, powinien być utrzymywany w granicach (0,5 -r 1,1 )r/ mm (średnica rdzenia elektrody). Napięcie luku wpływa na charakter przenoszenia metalu w luku, prędkość spawania oraz na głębokość wtopienia (rys. 1.60. Wraz zc wzrostem długości luku zwiększa się napięcie luku i ilość rozprysków, a luk staje się iindej'Stabihiydd)ardżrej"w^^ż1fw^''rt^7jrrwftkÓTrg^CiadukT)' Ponadto stopiony metal elektrody przechodzi~w "'postaergiLibych kropel i może dojść do przyklejcń lub/i braku przetopu. Gdy luk jest zbyt krótki, nie dochodzi do wytworzenia odpowiedniej ilości ciepła niezbędnego do przetopienia mate-
1 ialu rodzimego, a luk jarzy się niestabilnie z częstymi zwarciami Krótszy luk jest zalecany do spawania w pozycjach przymusowych, szczególnie w pozycji naściennej (PC) i sufitowej (PE).
Wartość umownego napięcia roboczego podczas spawania elektrodą otuloną można przyjąć wg tabl. 1.2. Waitość napięcia luku jest niezbędna do wyznaczania wartości energii liniowej luku.
Tablica 1.2. Wartość umownego napięcia loboczego przy spawaniu elektrodą otuloną
Prąd spawania / A |
Umowne napięcie robocz.e V |
Dopuszczalna odchyłka % |
do 600 |
20 + 0,04/ |
±5 |
powyżej 600 |
44 |
±5 |
1.3.4. Prędkość spawania
Prędkość spawania można rozważać jako prędkość-przemlfśTćZania-się końca^jŁlękliodywOraz jąko-prędkość-xvy.knaywania jednego metra złącza i wtedy uwzględnia się wszystkie czasy pomocnicze~7WlT(zane_ m,in.
1.3. Parametry spawania
7. czasćoi^wywiany^elcklrody, oclBijr^Yin—młotkiem—żużla* i czyszczenia każdego ściegu, np. szczotką drucianą. Parametr prędkość przemieszczania się końca elektrody jest brany pod uwagę przede wszystkim przy liniowym ruchu elektrody. Prędkość spawania 2ależy głównie od umiejętno ści spawacza, pozycji spawania, rodzaju elektrody oraz od wymaganego przetopu. Zbyt duża prędkość spawania wpływa na szybkie krzepnięcie jeziorka spawalniczego - spoina jest wąska i nieregularna (rys. 1.6d) Mała prędkość spawania powoduje, że spoina jest zbyt wysoka i szeroka (rys. 1.6e).
1.3.5. Średnica elektrody otulonej
Średnica elektrody otulonej decyduje o.kształcie ściegu spoiny, głębokości wtopienia ] możliwości spawania w pozycjach przymusowych.. .Doboru średnicy elektrody dokonuje się w zależności od grubości jspjjwanegp elementu, pozycji spawania i kolejności iifdacf^fcnSaegów, przy czym ^.pozycja spawania jest naiważniejszynr^czynńiktem decydującym o do-boLZC-śrcdntcy elektrody. Zasadą'‘jeśCTtby-średnica elektrody była mniej--^sza niż grubość spawanego materiału. Z ekonomicznego punktu widzenia średnica elektrody powinna być jak największa, zwłaszcza do wykonywania warstw wypełniających. Zalecenia technologiczne dotyczące doboru średnicy elektrody przedstawiono w zaleceniach technologicznych spawania (p. 1.5).
1.3.6. Pochylenie elektrody
/ * i
/Pochylenie elektrody-w-stosunkiiLdO-zlącza..decyduje.o.glębokości wtopienia, szerokości lica oraz kształcie. nadl£.\yu^Wplyw pochylenia elektrody <io złącza spawanego i kierunku spawania na kształt spoiny przedstawiono na rys. 18 Zalecane ustawienia elektrody otulonej względem złączy
ŁOerunefc spawawa
Rysunek 1.0. Wpływ pochylenia elektrody w stosunku do złącza spawanego i kierunku
spawania na kształt spoiny |3|