9-05-2005 TEMAT: ZMIANY STRUKTUR GOSPODARCZYCH W ROZWINIĘTYCH KRAJACH KAPITALISTYCZNYCH.
W miarę dokonującego się rozwoju gospodarczego w krajach kapitalistycznych następuje stopniowa zmiana struktur kapitalistycznych, które to rozumiemy jako proporcje i relacje między wyodrębnionymi elementami gospodarki tj. sektory gospodarki, działy i gałęzie.
Zmiany struktur dotyczą:
E zmian struktury produkcji,
B zmian struktur własnościowych
■ a także dokonującej się zmiany struktur przestrzennych. Następuje także zmiana lokalizacji obiektów o charakterze przemysłowym oraz obiektów służących usługi.
Wyróżniono kilka klasyfikacji. Najczęściej prezentowana jest klasyfikacja gospodarki według Fishera i Clarka, którzy dzielą gospodarkę na trzy/ sektory':
> I sektor: rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo,
> H sektor: przemysł, budownictwo,
> HI sektor: różne usługi, np. handel, transport, szkolnictwo, służba zdrowia, usługi w zakresie telekomunikacji i łączności, usługi turystyczne, bankowe i ubezpieczeniowe.
W rozwoju historycznym I sektor dominował do II połowy XIX wieku, kiedy rozpoczął się gwałtowny proces uprzemysłowienia (najpierw Anglia, Francja, Niemcy później
USA).
Do lat 50 - tych XX wieku dominujący udział w gospodarce.w zakresie wytwarzania PKB (produkt krajowy brutto) jak i ilości zatrudnionych miał II sektor, zwłaszcza przemysł.
Lata 60 - te XX wieku w gospodarce dominuje sektor III, Przy czym w następnych dekadach podział ten stopniowo wzrasta. Udział ten będzie dochodził do 80% w wytworzonym PKB jak i zatrudnieniu pracowników.
W krajach rozwiniętych gospodarczo struktury te ulegały zmianie na zasadzie swobodnej gry siły rynkowej (w szczególności w czasie prezydentury Ronalda Regana - tj. okres reganomika). Podobnie w Wielkiej Brytanii - Margaret Thatcher.
Natomiast w większości innych krajów: Niemcy, Francja, Japonia, Korea Pd, zmiany struktur gospodarczych są w znacznym stopniu ukierunkowane przez określone agendy państwowe (inaczej mówiąc to świadome działanie państwa poprzez wspieranie priorytetowych sektorów dziedzin gospodarki decydujących o nowoczesności gospodarek oraz konkurencyjności. Dotyczy to np. rozwoju dziedzin nowych technologii, HIGH technologii. Tu preferuje się wsparcie przemysłów elektrycznych, informatycznych, komputerowych, precyzyjnych, bioinżynierii, biotechnologii, technologii laserowych, czy też rozwoju lotnictwa (rozwój w ramach UE produkcji nowego samolotu Airbasa, który obecnie stanowi dużą konkurencje dla Boeinga).
Ponadto państwo dąży do rozwoju tych dziedzin wysokiej szansy, które pozwalają na znaczną sprzedaż produkt, wzrost eksportu. Preferuje się też rozwój sektora usług, który będzie zatrudniał nowych pracowników, przy spadku zatrudnienia w sektorze I i II (przemyśle). Podobne zmiany dokonują się w Europie Wschodniej i Środkowej. Ale nie jest on tak bardzo rozwinięty, jak w krajach rozwiniętych w tym także Polska.