skanuj0028

78 Laurence Kohlberg, Rochelle Mayer1

Head Start, a także w listach cnót moralnych tworzących charakter moralny ; takich jak: „uczciwość, gotowość pomocy i samokontrola”, u Hartsborna i Maya (1928—1932). Dowolność istnieje po pierwsze w układaniu samej listy lub „worka” cnót. Jeden z członków komitetu lubi „samodyscyplinę”, drugi „spontaniczność”. Komitet włącza obie. Chociaż oba słowa ładnie brzmią, można zastanowić się, czy kultywowanie „samodyscypliny” i kultywowanie „spontaniczności” są ze sobą zgodne. Po drugie, można zauważyć, że obserwowane znaczenie słowa, oznaczającego daną cechę pożądaną (cnotę), jest związane z konwencjonalnym standardem kulturowym, który jest zarówno psychologicznie niejasny, jak i etycznie względny. Na przykład zachowanie, które jedna osoba określi jako „samodyscyplinę”, inna nazwie „brakiem spontaniczności”. Ponieważ obserwowane znaczenie słowa oznaczającego cnotę jest związane z konwencjonalnym standardem kulturowym, jego znaczenie jest psychologicznie niejasne. Fakt ten został po raz pierwszy przedstawiony przez Hartsborna i Maya dla słowa „uczciwość”. Hartsborne i May byli zatrwożeni odkryciem, że nie mogą umiejscowić tak stałego rysu osobowości, jak uczciwość u dzieci szkolnych. Dziecko, które oszukiwało przy jednej okazji, mogło oszukiwać lub nie przy innej; oszukiwanie było po większej części zdeterminowane sytuacyjnie. W analizie czynników nie było wyraźnie identyfikowanego czynnika lub wzorca korelacji, który mógłby być nazwany „uczciwością”. Co więcej, pomiary „uczciwości” nie określały późniejszego zachowania. Zaprzecza to powszechnemu przekonaniu, stanowiącemu podłoże podejścia typu „zasób cnót”. Okazuje się, że słownikowe terminy dla osobowości nie opisują sytuacyjnie ogólnych dyspozycji osobowości, które są stałe i możliwe do przewidzenia w trakcie rozwoju.

Związany z problemem psychologicznych definicji i pomiarów jest problem względności standardu wartości określającego „uczciwość” lub każdą inną cnotę. Nadawanie znaczeń zbiorowi zachowań demonstrowanemu przez dziecko, jako pozytywnych lub negatywnych cech, nie oznacza, że mają one znaczenie adaptacyjne lub etyczne. Przedstawia ono odwołanie się do określonych konwencji w społeczności, ponieważ „stałość” jednej osoby jest „uporem” drugiej, „uczciwość w wyrażaniu swych prawdziwych uczuć” jednej osoby jest „brakiem względu na uczucia wobec innych” dla drugiej.

Skrytykowaliśmy podejście typu „zasób cnót” na bazie wątpliwości logicznych, które wzbudza procedura wertowania słownika w poszukiwaniu terminów oznaczających cechy pozytywne charakteru. Musimy teraz zbadać dwa „naukowe” lub psychologiczne założenia pojęcia cech osobowości i zdrowia psychicznego i ich związku z rozwojem dzieci. Pod względem głównego założenia, odkrycia badań podłużnych prowadzą do pytania, czy istnieją pozytywne lub adaptacyjne cechy osobowości dziecięcej, które byłyby stałe lub możliwe do przewidzenia w czasie lub w obrębie rozwoju, nawet gdyby te cechy zdefiniowane były metodami raczej psychologicznymi niż leksykalnymi. Względnie ogólne i stabilne w czasie cechy osobowości, które zostały zdefiniowane we wcześniejszym dzieciństwie, są

'ami temperamentu (introwersja—ekstrawersja, pasywność—aktywność), ^K6 których wykazano, że są po większej części dziedzicznymi cechami peramentu bez znaczenia adaptacyjnego (badania opracowane przez ' _ubela i Sullivana, 1970; Kohlberg, 1969; Kohlberg, La Crosse i Rick, 1), Badania podłużne wykazują, że pojęcie „zdrowia psychicznego” jiprpby psychicznej” są nawet bardziej wątpliwe niż koncepcje definiujące “fenie i wartość cech osobowości. W przeciwieństwie do rozwoju, termin '‘nawie psychiczne” nie ma jasnego znaczenia psychologicznego w zasto-^aniu do dzieci i ich wychowania. Gdy klinicysta bada dziecko pod "ględem zdrowia psychicznego, to odnotowuje on opóźnienia (lub przyśpiewują) dziecka w rozwoju poznawczym, społecznym i psychomotorycznym, jjekiedy takie opóźnienia są wskaźnikami „choroby”, np. ogranicznego stanu "ózgu. Lecz generalnie, jeżeli „choroba” oznacza coś więcej niż opóźniony •ozwój, oznacza ona prognozę stałych niepowodzeń w rozwoju. Jeżeli frozważa się rozwój, jako cel wychowania, to metafory zdrowia i choroby fniało wnoszą do szczegółowych i adekwatnych koncepcji rozwoju społecznego i poznawczego. Wskazują na to również empiryczne badania podłużne Cohlberg, La Crosse i Rick, 1971). Prowadzi to do pytania, czy wczesno-'"ziecięce cechy z wyraźnie negatywnymi wskaźnikami zdrowia psychicznego, zależność, agresywność lub lękliwość, mają wartość przewidywania jako ^wskaźniki trudności dorosłych w zakresie „życiowego przystosowania” lub “jf!*,zdrowia psychicznego”. Obecnie odpowiedź brzmi — nie: cechy zdrowia ^psychicznego, zawarte wśród celów Head Start, jak też te powszechnie =/Włączane do celów innych wczesnych programów wychowania, nie były w stanie wykazać swej wartości orzekającej co do pozytywnego lub negatyw-;;.łiego dopasowania do dorosłego życia. Jeśli nawet zmiany zachowania poszukiwane w takich programach zostały osiągnięte, nic można z większym niż poprzednio prawdopodobieństwem twierdzić, że dziecko stanie się dobrze ^przystosowanym dorosłym.

Po drugie, z filozoficznego punktu widzenia, ci, którzy przyjmują za swoją ideę umysłowego zasobu cnót, popełniają błąd psychologa i błąd związany z nim, uważając, że komitet psychiatrów lub dziecięcych psychiatrów taki jak ten, który określił cele Head Start, to „eksperci” od zasad czy wartości etycznych.

W praktyce wychowawczej, wzgląd na zdrowie psychiczne oznaczał przynajmniej etyczny wzgląd na szczęście dziecka: zostało to zaniedbane przez szkołę transmisji kulturowej. Lecz zasady etyczne, oparte na trosce o wolność i szczęście dziecka, mogą obstawać przy swoim bez racjonalizowania ich za pomocą zasobu cnót, zdrowia psychicznego.

Argumentacja psychologii przemysłowej

Przekładanie celów wychowania na „zasób cnót” (umiejętności) w dziedzinie intelektualnej nie napotyka wszystkich tych trudności, które