18720 skanuj2

56 Laurence Kohlberg, Rochelle Mayer

poziomie.W 1895 r. Dewey i McLellan zaproponowali następujące pojęcie wychowania dla osiągnięcia wyższego stadium:

Jedynie znajomość uporządkowania i połączeń stadiów rozwoju funkcji psychicznych może zagwarantować pełne dojrzewanie mocy psychicznych. Wychowanie polega na tworzeniu warunków, które umożliwiają funkcjom psychicznym, w miarę ich kolejnego pojawiania się, dojrzewanie i przechodzenie do funkcji wyższych w najbardziej wolny i pełny sposób (s. 207).

W podejściu progresywistycznym cel ten wymaga środowiska wychowawczego, które aktywnie stymuluje rozwój poprzez prezentację rozwiązywalnych, lecz autentycznych problemów i konfliktów. Dla progresywistów, organizującą i rozwijającą siłą w doświadczeniu dziecka jest aktywne myślenie tego dziecka, a myślenie jest stymulowane przez wątpliwości, przez konflikt poznawczy. Doświadczenie wychowawcze każe dziecku myśleć w sposób organizujący zarówno poznanie, jak i emocje. Chociaż zarówno kulturalna transmisja, jak i poglądy progresywistyczne podkreślają „wiedzę”, jednak te ostatnie widzą zdobywanie „wiedzy” jako aktywną zmianę we wzorach myślenia wywołaną przez doświadczane sytuacje* rozwiązywania problemów. Podobnie oba poglądy podkreślają „moralność”, ale progrcsywiści widzą osiągnięcie moralności raczej jako aktywną zmianę we wzorach reakcji na problemowe sytuacje społeczne niż jako efekt uczenia się kulturowo zaakceptowanych ról.

Pedagog progresywny podkreśla podstawowe związki pomiędzy rozwojem poznawczym i moralnym: zakłada on, że rozwój moralny nie jest czysto uczuciowy i że rozwój poznawczy jest koniecznym, choć niewystarczającym warunkiem rozwoju moralnego. Rozwój logicznego i krytycznego myślenia, centralny w kształceniu umysłowym, znajduje swe szersze znaczenie w odniesieniu do rozległego zbioru wartości moralnych. Progrcsywiści również wskazują, że rozwój moralny wyrasta z interakcji społecznych w sytuacjach konfliktu społecznego. Moralność nie jest ani internalizacją ustalonych wartości kulturowych, ani rozwinięciem spontanicznych impulsów i emocji. Jest ona sprawiedliwością, wzajemnością pomiędzy jednostką i innymi osobami w jej środowisku społecznym.

Teorie psychologiczne stanowiące podłoże ideologii wychowania

Przedstawiliśmy trzy szkoły myślenia opisujące ogólne cele . i środki wychowania. Centralną dla wszystkich ideologii wychowania jest znamienna psychologia wychowawcza i znamienna psychologiczna teoria rozwoju (Kohlberg, 1968). Podłożem ideologii romantycznej jest teoria rozwoju jako dojrzewania; podłożem ideologii transmisji kulturowej jest teoria uczenia się asocjacyjna lub teoria zależności środowiskowych; zaś podłożem ideologii

Istnieje, oczywiście, wiele kontrastów pomiędzy tradycyjnym akademizmem i technologią wychowawczą w odmianach ideologii transmisji kulturowej. Tradycyjna szkoła akademicka była humanistyczna w tym sensie, że podkreślała przekazywanie wiedzy mającej centralne znaczenie dla kultury człowieka Zachodu. Szkoła technologii kształcenia, przeciwnie, podkreślała transmisję umiejętności i nawyków, uznawanych za niezbędne dla dopasowania się do społeczeństwa technologicznego. Pod względem wczesnego wychowania jednak, obie odmiany szkoły transmisji kulturowej zbliżyły się do siebie poprzez podkreślanie takich celów, jak umiejętności czytania, pisania i rachowania. Tradycjonalista widzi umiejętność czytania i pisania jako główną drogę prowadzącą do kultury człowieka Zachodu, technologista widzi ją jako środek adaptacji zawodowej do społeczeństwa zależnego od nieosobowych kodów informacyjnych. Oba podejścia kładą jednak nacisk na definiowanie, celów wychowawczych w terminach ustalonej wiedzy lub umiejętności wyznaczonych przez standardy poprawności kulturowej. Oba podkreślają również internalizację podstawowych reguł moralnych kultury. Najwyraźniejsze i najbardziej oryginalne opracowanie tego poglądu w odniesieniu do wychowania przedszkolnego można znaleźć w pracy Bereitera i Engelmanna (1966). W przeciwieństwie do skoncentrowanej na dziecku szkoły romantycznej, szkoła transmisji kulturowej jest skoncentrowana na społeczeństwie. Określa ona cele wychowawcze, jako internalizację wartości i wiedzy składających się na kultury. Szkoła transmisji kulturowej skupia się na konieczności uczenia się przez dyscyplinę wobec porządku społecznego, podczas gdy romantyzm podkreśla wolność dziecka. Transmisja kulturowa podkreśla to, co wspólne i ustalone, pogląd romantyczny podkreśla to, co jednostkowe, nowe i osobiste.

Progresywizm

Trzeci nurt ideologii wychowania, który ciągle może być lepiej nazwany jako „progresywny” za Deweyem (1938), rozwinął się jako część pragmatycznych funkcjonalno-genetycznych filozofii pod koniec dziewiętnastego i na początku dwudziestego wieku. Jako ideologia wychowania, progresywizm utrzymuje, że wychowanie powinno podtrzymywać naturalne interakcje dziecka z rozwijającym je społeczeństwem lub środowiskiem. Inaczej niż romantycy, progresywiści nie zakładają, że rozwój jest ujawnieniem wrodzonego wzorca lub że podstawowym celem wychowwania jest stworzenie bezkonfliktowego otoczenia, zdolnego do podsycania zdrowego rozwoju. Zamiast tego, definiują oni rozwój jako postęp (a progression) poprzez niezmienne, uporządkowane kolejne stadia. Celem wychowawczym jest ewentualne osiągnięcie wyższego poziomu lub stadium rozwoju w życiu dorosłym, a nie jedynie zdrowe funkcjonowanie dziecka na obecnym