skanuj0029

Źródła

Pytanie, jakiej narracji podlega przeszłość, można odebrać jako retoryczne, ale też w kategoriach fundamentalnych (w nawiązaniu do terminologii Stanleya Fisha - Człowieka Retorycznego i Człowieka Poważnego).

Człowiek Poważny chce przeszłość rekonstruować, natomiast Retoryczny uważa, że istnieje jedynie konstrukcja przeszłości. Archeolodzy tradycyjni, reprezentujący archeologię kulturowo-historyczną uważali, że można rekonstruować przeszłość i „rekonstruowali” ją w postaci ciągów kultur archeologicznych w sekwencjach czasowo-przestrzennych.

Archeolodzy nowocześni reprezentowani przez takie nurty jak: procesualizm, strukturalizm, neo-marksizm uważali, że celem archeologii jest wyjaśnianie zjawisk i procesów z przeszłości i tak też czynili powołując procedury wyjaśniające. Natomiast archeolodzy po-nowocześni uważają, że jedynym celem archeologii jest interpretacja, która obejmuje wszystkie etapy badań. Obecnie jest już oczywiste, że w humanistyce wszystko się splata i przenika; nie istnieją teorie, które „obalałyby” poprzednie i budowały naszą wiedzę na gruzach, od początku. Zmiany teorii w humanistyce zachodzą przy wykorzystaniu tradycji, dotychczasowych osiągnięć i uruchamianiu dalszych pokładów interpretacji w oparciu o nowe pytania badawcze. Z takiej perspektywy świat archeologii jawi się jako tradycyjny, nowoczesny (procesualny) - Świat Człowieka Poważnego i po-nowoczesny (postprocesualny) - świat Człowieka Retorycznego. Światy te spotkały się w końcu XX wieku, i widoczne są również w podejściu do źródeł. W takim zakresie w jakim archeologia i historia czy archeologia i antropologia stosują zintegrowane metody, dotyczące krytyki źródłowej oraz testowania hipotez, możemy mówić o wspólnej płaszczyźnie refleksji. Odnoszą się do nich takie pojęcia jak ślad, pozostałość artefakt, które stanowią pozostałość po zdarzeniach czy procesach. W archeologii źródła są postrzegane jako narzędzia niezbędne w poznawaniu przeszłości (tradycyjne podejście) lub w procesie budowania modeli i wyjaśnień (I. Salmon). Problem źródeł w archeologii kontynentalnej a anglosaskiej jest odmiennie eksponowany, ze względu na perspektywę bądź historyczną (archeologia kontynentalna), bądź antropologiczną (archeologia anglosaska). W archeologii podejście do źródeł różni się w zależności od tego, czy źródła te występują w roli niezależnej, czy w roli testerów hipotez i teorii stawianych przez archeologów. Jako źródła archeologiczne ujmuje się wszelkie pozostałości materialne z przeszłości, a więc artefakty (wytworzone przez człowieka, narzędzia, budynki, naczynia, grobowce itd.) oraz ekofakty (jako wynik oddziaływania człowieka na środowisko, zmieniający to środowisko np. zabiegi

2