skanuj0034 (9)

5.3. Zasoby i walory pozaprzyrodnicze 101

nim zwłaszcza cmentarz Pere Lachaise, gdzie obok grobów pisarzy Marcela Prousta i Victora Hugo, kompozytora Fryderyka Chopina oraz wielu malarzy-impre-sjonistów, celem odwiedzin turystów z całego świata są miejsca spoczynku piosenkarki Edith Piaf oraz muzyka rockowego i poety Jima Morrisona. Podobnie jest w północnoamerykańskich aglomeracjach Seattle (gdzie dla młodych turystów głównymi atrakcjami są miejsca związane z nieżyjącym muzykiem rockowym Jimi Hendrixem oraz utożsamianym ze stylem muzycznym zwanym grunge Kur-tem Cobainem) i Memphis (dom Elvisa Presleya). Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że czasami celem wycieczek turystycznych są miejsca związane z fikcyjnymi bohaterami literackimi, np. mieszkanie detektywa Sherlocka Holmesa i dr Watsona przy Baker Street w centrum Londynu.

Opisany wyżej typ turystyki ściśle wiąże się ze wspomnianą wcześniej turystyką kulturalną (ang. cultural tourism, heńtage tourism). Jak podaje GJ. Ashworth [1992], tę formę turystyki należy przede wszystkim rozwijać w miastach o licznych zabytkach architektonicznych i bogatym życiu kulturalnym, w których powinna ona być traktowana jako istotny czynnik rozwoju lokalnego. Dla rozwoju turystyki kulturalnej duże znaczenie ma literatura, czego przykładem może być północno-angielski region Lakę District, gdzie obok walorów przyrodniczych turyści chętnie odwiedzają miejsca związane z życiem i twórczością poety W. Wordswortha [Sąuire 1988, 1990]. Znana szeroko na Wyspach Brytyjskich twórczość W. Wordswortha jest w znacznej części poświęcona romantycznym opisom rodzinnych stron, a Wordsworth Museum w Grasmere (gdzie poeta mieszkał w latach 1799-1808) jest rocznie odwiedzane przez kilkadziesiąt tysięcy osób. Duże znaczenie dla rozwoju tej formy turystyki w Wielkiej Brytanii miała również twórczość pisarki dla dzieci B. Potter, która tak sugestywnie opisywała wieś angielską, że wielu mieszkańców miast brytyjskich udaje się do opisywanych przez nią okolic, aby zobaczyć wiejski krajobraz „prawdziwej Anglii” [Sąuire 1993].

Jak wspomniano w rozdziale dotyczącym historii turystyki, od samego początku zjawiska występuje silne sprzężenie między migracjami turystycznymi a pielgrzymkami. Z tego też względu ważnym walorem turystycznym są miejsca ruchu pielgrzymkowego. W literaturze polskiej szerokie omówienie problemów związanych z pielgrzymkami zawierają prace A. Jackowskiego [1991a,b, 1992b].

Z turystyką blisko jest związana chęć wypoczynku rozumianego jako oddawanie się rozrywce, dlatego też do jednych z ważniejszych walorów turystycznych o charakterze pozaprzyrodniczym należy zaliczyć parki rozrywki, wesołe miasteczka itp. Pierwsze tego typu obiekty pojawiły się jeszcze w czasach starożytnych (np. cyrki oraz hipodromy w Rzymie), a w czasach nowożytnych ich gwałtowny rozwój nastąpił w XVIII-XIX w. Jednak aż do XX w. służyły one głównie rozrywce ludności miejscowej (np. Prater we Wiedniu lub obiekty w Lasku Bulońskim w Paryżu). Dopiero po II wojnie światowej w Stanach Zjednoczonych powstał pierwszy duży park rozrywki o zasięgu ogólnokrajowym. Był to „Disneyland”,