skanuj0022 (229)

5.2. Zasoby i walory przyrodnicze 89

Znaczenie poszczególnych rodzajów zasobów i walorów środowiska przyrodniczego i pozaprzyrodniczego dla ruchu turystycznego jest trudne do ustalenia, gdyż dobór i porównywanie poszczególnych komponentów są często subiektywne. Na ogół przyjmuje się, że o wielkości i kierunkach ruchu turystycznego decydują przede wszystkim walory przyrodnicze (chociażby zgodnie z zasadą „3 S”), jednak turystyka pielgrzymkowa i handlowa w czasach starożytnych i średniowieczu oraz współcześnie rozwijająca się turystyka kongresowa świadczą o tym, że również czynniki kulturowe odgrywają na niektórych obszarach poważną rolę w ostatecznym kształcie ruchu turystycznego. Kwestia, który typ walorów ma większe znaczenie dla ruchu turystycznego, nie jest rozstrzygnięta i np. T. Lijewski i in. [1985, 23-25] zakładają, że tereny zurbanizowane i o niekorzystnie przekształconym krajobrazie rolniczym obniżają walory turystyczne danego regionu, natomiast krajobraz naturalny (przyrodniczy) i harmonijny kulturowy krajobraz rolniczy są czynnikami podnoszącymi atrakcyjność danego obszaru.

Zdecydowanie mniejsze znaczenie mają walory specjalistyczne, ponieważ dotyczą stosunkowo wąskiego kręgu potencjalnych turystów.

5.2. ZASOBY I WALORY PRZYRODNICZE

Zasoby i walory przyrodnicze są traktowane jako jeden z głównych czynników przyciągających turystów. Mogą o tym świadczyć chociażby wyniki badań kwestionariuszowych przytoczone przez E. Boo [1990, XVI], a dotyczące motywów przyjazdu do wybranych krajów Ameryki Łacińskiej. Wśród turystów przybyłych do Ekwadoru aż 76% deklarowało zainteresowanie przyrodą, w Belize podobnej odpowiedzi udzieliło 51% ankietowanych, w Kostaryce 30%, a na Dominice 20% (opisywane badania wykazały jednocześnie, że w rzeczywistości, podczas swojego pobytu turyści znacznie częściej odwiedzali tereny o wysokich walorach przyrodniczych, niż wcześniej zakładali: w Belize 63% turystów przebywało na terenach o chronionej przyrodzie, w Kostaryce ponad 50%, a na Dominice 41%).

Zdaniem T. Lijewskiego i in. [1985] zasoby i walory przyrodnicze środowiska można podzielić następująco:

• ukształtowane bez ingerencji człowieka:

-    osobliwości flory i fauny,

-    skałki i grupy skał,

-    wąwozy, doliny i przełomy rzeczne,

-    wodospady, źródła i wywierzyska,

-    jaskinie i groty,

-    głazy narzutowe i głazowiska,

-    inne obiekty geologiczne;