skanuj0028 (11)

5.2. Zasoby i walory przyrodnicze 95

• szata roślinna (m.in. powierzchnia lasów i użytków zielonych, typ siedliska i skład gatunkowy, stopień zniszczenia).

Rola poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego w ocenie atrakcyjności turystycznej danego obszaru jest w dużym stopniu zależna od preferencji turystów. T. Bartkowski [1975] w opracowaniu dotyczącym byłego województwa koszalińskiego (w granicach jeszcze sprzed 1975 r.) główny nacisk położył np. na analizę warunków topoklimatycznych. Jednak liczne badania dowodzą, że szczególnie istotne znaczenie ma urozmaicone ukształtowanie terenu, łagodny klimat, obecność wód powierzchniowych i występowanie szaty roślinnej. Rzadko jednak turystów przyciąga tylko jeden z komponentów środowiska. Według N.S. Miro-nienki i I.T. Twierdochlebowa [1981] ważnym kryterium wyboru miejsca wypoczynku jest kontrastowość krajobrazu przyrodniczego, traktowanego jako zespół różnorodnych czynników. Podobnego zdania jest M. Kistowski [1993], A. Krzy-mowska-Kostrowicka [1991, 1993], J. Warszyńska [1974] i in. Należy w tym miejscu wspomnieć, że również W. Christaller [1964, 103, 105], wyjaśniając kierunki wyjazdów turystycznych, podkreślał szczególną rolę krajobrazu. W ocenie brytyjskiego badacza D.L. Lintona [1968] szczególnie atrakcyjny jest krajobraz górski (8 punktów) i wyżynno-górski (6 punktów), a najmniej pagórkowaty (2 punkty) i nizinny (0 punktów)¹.

Tabela 4. Punktacja krajobrazów ze względu na ich kontrastowość

Elementy krajobrazu	Liczba punktów
Las - woda	4
Las (pole) - woda	3
Las - łąka (pole)	3
Zarośla - łąka (pole)	2
Las - zarośla	2
Pole - łąka	1

Źródło: N.S. Mironienko, I.T. Twierdochlebow [1981].

Właśnie urozmaicony krajobraz sprawia, że od końca XVIII w. do szczególnie często odwiedzanych przez turystów obszarów należą góry (wcześniej góry były spostrzegane jako coś groźnego, a nawet odpychającego, dopiero literatura romantyczna zwróciła uwagę na walory estetyczne krajobrazu górskiego). Początkowo dotyczyło to głównie Alp, Pirenejów oraz Karpat, aby z czasem objąć Kordyliery, Kaukaz, Wielkie Góry Wododziałowe, Andy, Himalaje i inne góry świata. Prawdziwy rozwój turystyki w górach nastąpił jednak dopiero w ostatnich kilkunastu latach, w związku z rozwojem motoryzacji i transportu lotniczego, oraz dzięki rozbudowie w rejonach górskich sieci drogowej i lotnisk [Barker 1982, Price 1992], Niezwykle ważnym czynnikiem decydującym o rozwoju turystyki w górach

1

D.L. Linton [1968] ocenił krajobraz wyżynny na 5 punktów, a wysoczyznowy na 3 punkty.