62625 skanuj0026 (193)

5.2. Zasoby i walory przyrodnicze 93

parków narodowych Volcans i Haut-Nil [Gotanegre 1992]. W ostatnich latach dużą popularność zdobyły parki narodowe obejmujące strefę przybrzeżną mórz i oceanów. Jednym z bardziej znanych jest Ningaloo Marinę Park w północno-zachodniej części Australii (koło Exmouth), gdzie występują m.in. rzadkie rekiny wielorybie. Krajem o dosyć dużej liczbie parków narodowych na lądzie, jak i obejmujących przybrzeżne obszary morskie, jest Korea Południowa (ryc. 6).

Obok walorów przyrodniczych w dosłownym tego słowa znaczeniu, T. Lije-wski i in. [1985] uważają za zasoby przyrodnicze walory powstałe w wyniku działalności człowieka: ogrody zoologiczne, ogrody botaniczne, muzea przyrodnicze itp. Chociaż pogląd wspomnianych autorów może budzić opory, bez wątpienia wymienione obiekty oraz obszary przyrody chronionej należą do miejsc częściej odwiedzanych przez turystów (dotyczy to zarówno turystyki krajowej, jak i zagranicznej). Jedną z atrakcji turystycznych na Jawie (Indonezja) jest wielki ogród botaniczny w Bogor, a turyści przyjeżdżający do Rotterdamu lub Berlina chętnie odwiedzają miejscowe ogrody zoologiczne (wśród ogrodów zoologicznych szczególnie duże zainteresowanie budzą ogrody typu „safari”, gdzie zwierzęta, żyjące często w dużych stadach, przebywają na wielkich wybiegach urządzonych w taki sposób, aby w jak największym stopniu przypominały naturalne warunki życia zwierząt).

Pogląd T. Lijewskiego i in. [1985] jest kontrowersyjny, ponieważ na ogół parki i ogrody zaplanowano, występującą w niech zieleń sztucznie posadzono, a ponadto występują w nich często budowle, sztuczne zbiorniki wodne, rzeźby itp. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że niektóre parki i ogrody są chętnie odwiedzane przez turystów i tym samym należy je uznać za zasoby (walory turystyczne), a nie zagospodarowanie turystyczne. Przykładem mogą być: park w Wersalu oraz Ogrody Luksemburskie, ogrody Tuileries, Lasek Buloński i Lasek Vin-cennes w Paryżu (Francja), Hyde Park w Londynie (Wielka Brytania), Central Park w Nowym Jorku (Stany Zjednoczone) lub parki otaczające rezydencje cesarskie w Pekinie (Chiny) i Tokio (Japonia).

Jednym z ważniejszych zadań geografii turyzmu jest ocena zasobów i walorów turystycznych środowiska geograficznego, zwłaszcza środowiska przyrodniczego. Według J. Warszyńskiej i A. Jackowskiego [1978], w celu oceny przydatności przestrzeni geograficznej dla ruchu turystycznego z uwzględnieniem walorów środowiska na danym obszarze, należy wziąć pod uwagę następujące elementy:

•    urzeźbienie (m.in. wysokość bezwzględna i względna, nachylenie stoków, ich długość i ekspozycja);

•    sieć wód powierzchniowych (np. powierzchnię zbiorników, wielkość przepływów, temperaturę wody, głębokość, rodzaj dna, charakter brzegów, czystość wody, szerokość koryta rzeki, przezroczystość wody);

•    klimat (m.in. liczba dni z temperaturą średnią dobową powyżej 15°C oraz poniżej 0°C, liczba dni bez opadów, okres zalegania pokrywy śnieżnej,