analiza skupień (wiązek) polega na grupowaniu układów w wiązki, skupienia. Grupowanie to dokonuje się na podstawie mierzenia odległości statystycznej między obiektami . Odległości te muszą być mniejsze wewnątrz skupień, aniżeli między skupieniami. W ten sposób powstają hierarchie skupień, a więc uporządkowania taksonomiczne.
Taksonomie opierają się na cechach taksonomicznych, łatwych do uchwycenia (widocznych na pierwszy rzut oka), a ponadto wyraźnie odróżniających poszczególne układy, taksony. Takson to jednostka rodzajowa, gatunkowa, posiadająca wyraźne cechy dystynktywne. Taksonomie stanowią procedury porządkowania zbiorów.
Ideę klasyfikacji mono- i politetycznej na gruncie archeologii najpełniej rozwinął D. Ciarkę (Analytical Archaeology, 1969).
TYPOLOGIA - jej rozumienie jest zróżnicowane, dlatego nie istnieją uniwersalne zasady poprawnego jej przeprowadzenia. Generalnie, typologia, to zabieg systematyzujący o kilku etapach. Wpierw wyróżnia się w zbiorze (układzie) typ - może być nim przedmiot lub zespół cech opisujących pewien standard w odniesieniu do formy, funkcji, stylu i resztę zbioru grupuje się w oparciu o podobieństwo do danego typu. Jednak typologia nie jest prosta i ma dwojaki charakter. Jest ona równocześnie klasyfikacją i porządkowaniem zbioru. Stąd na pierwszym etapie spełnia w wystarczającym zakresie warunki : adekwatności i rozłączności (właściwe w klasyfikacji), czyli jest w jakimś stopniu wyczerpująca i rozłączna. Jednak dany zbiór sklasyfikowany podlega kolejnemu etapowi - porządkowaniu (zgodnie z zasadą całkowitego porządku w zbiorze lub częściowego porządku w zbiorze np. według